جزئیات طرح عرضه، خرید و فروش خودرو در بورس کالا

روح‌الله ایزدخواه رئیس کمیسیون اصل نود مهمان برنامه پایش سه‌شنبه هشتم مهر ماه بود.

به گزارش اول فارس، ایزدخواه در رابطه با مشکل اصلی صنعت خودرو گفت: «مسئله خودرو در تولید نیست، کشور با توجه به ظرفیت بین ۱.۵ تا ۲ میلیونی تولید خودرو، وضعیت خوبی دارد، تقاضای موثرو و واقعی مردم نیز در همین حدود است. اما مسئله اصلی در بخش توزیع و فروش است؛ خودرو در حال حاضر تبدیل به کالای سرمایه‌ای شده است و تقاضای سرمایه‌ای برای آن ایجاد شده است و همین موضوع عرضه و تقاضا را به هم زده است.»

عضو کمیسیون صنایع مجلس در رابطه با دلیل تبدیل شدن خودرو به کالای سرمایه‌ای اظهار کرد: «موضوع تورم‌های چند رقمی به سیاست‌های اشتباه اقتصادی ما برمی‌گردد؛ نقدینگی کشور را نمی‌توانیم به سمت تولید سوق دهیم و این نقدینگی به سمت بازارهای کالایی هجوم می‌آورد از جمله خودرو، مسکن و سکه. این بیماری مضمنی است که سال‌ها کشور با آن درگیر است. خودرو یک کالای سرمایه‌ای شده است و عده‌ای برای کسب سود خودرو صفر را خریده و در بازار آزاد می‌فروشند. مسکن نیز به همین مشکل دچار شده است و شاهد التهابات چند ساله اخیر آن هستیم.»

وی در رابطه با اهداف شکل‌گیری طرح ساماندهی بازار خودروهای سبک، گفت: «ما در گام اول به دنبال کنترل سوداگری در عرضه و تقاضا بودیم، به نحوی عرضه و تقاضا را مدیریت کردیم که نه عرضه کننده خودرو، نه مصرف‌کننده نه دلالان نتوانند از خودرو به عنوان کالای سرمایه‌ای از خودرو بهره ببرند. این فلسفه اصلی شکل‌گیری این طرح است. بهترین و آماده‌ترین روش نیز عرضه خودرو در بورس کالا است.»

روح‌الله ایزدخواه ادامه داد: «یک تصور اشتباه در رابطه با بورس وجود دارد که قیمت‌ها را بالا می‌برد؛ در حالی که این تفکر غلط است چه در بورس کالا چه در بورس اوراق، بالا رفتن‌ها توجیه اقتصادی دارد و اگر غیر از این باشد، مثل وضعیت حال حاضر بورس اوراق بهادار قیمت‌ها پایین می‌آید. اگر سازوکار درست باشد، به راحتی می‌تواند بازار خودرو را نیز مدیریت و تقاضا را واقعی کرد.»

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: «ما در گذشته دو طرح را در بازار خودرو اجرا کردیم که شکست خورده است. یکی قیمت دستوری بود که باعث ایجاد حاشیه بازارهای وحشتناک با تفاوت قیمت حتی ۱۰۰ درصدی بین قیمت کارخانه و بازار آزاد ایجاد کرد. یک طرح دیگر نیز سپردن قیمت به بازار و عدم دخالت دولت در این بازار با توجه به شرایط تورمی است که این موضوع نیز غلط است مانند وضعیت حال حاضر بازار مسکن که به حال خود رها شده است و هیچ تنظیم‌گری از طرف دولت اتفاق نمی‌افتد.»

این نماینده مجلس در رابطه با مکانیزم ارائه شده در طرح برای سوددهی تولیدکنندگان خودرو گفت: «تولیدکنندگان صنایع بزرگ در شرایط عادی از تیراژ بالا و عرضه زیاد خودرو سوددهی خواهند داشت. قیمت خودرو اگر بر اساس قیمت تمام شده باشد، نه تنها زیان انباشه ندارد، بلکه به سراغ تولید بیشتر نیز می‌رود، به جای اینکه منتظر افزایش قیمت‌ها باشد. حال اگر بتوانیم سیاست را جوری اتخاذ کنیم که دلالی از بازار حذف شود، قیمت‌ها تغییر نمی‌کنند و تنها تقاضای واقعی و مصرفی باقی می‌ماند. همانطور که چند سال قبل خودروساز التماس می‌کرد که خودروهای تولیدی را بخرند ولی در آن زمان هیچ تقاضایی حتی تقاضای مصرفی نیز وجود نداشت.»

ایزدخواه در رابطه با سازوکار خرید و فروش خودرو در بورس کالا اظهار کرد: «با عرضه خودرو در بورس کالا، خودروساز موظف می‌شود که تنها خودرو را در بورس کالا عرضه کند. اگر خودرویی خارج از بورس کالا توسط خودروساز عرضه شود، نه پلاک می‌شود و نه سند رسمی خواهد داشت. در آنجا کاملا شفاف عرضه می‌شود که هر خودروساز به چه نوع و میزانی عرضه می‌شود. اگر تقاضاکننده بخواهد خودرو خریداری شده از بورس کالا را پس از خرید به فرد دیگری منتقل کند، مالیات سنگینی از وی دریافت می‌شود که انگیزه فروش را به صفر می‌رساند. پس از دو سال این مالیات نیز حذف می‌شود.»

وی افزود: «یکی از مشکلات اصلی قطعه‌سازان، بحث نقدینگی است که در این طرح دیده شده بلافاصله پس از عرضه خودرو و فروش آن در بورس کالا، با قطعه‌سازان تسویه حساب صورت گیرد و حتی سود خودروساز نیز مکانیزمی طراحی شده است که نوآوری، کیفیت و تغییر در محصولات خودروسازان شود. به عنوان مثال اگر خودرویی ده سال در بورس کالا عرضه شود، سال یازدهم حاشیه سود او کاهش خواهد یافت.»