خطر جدی حیات مرکبات جنوب را نشانه می رود

اول فارس > اقتصادی ، منبع :جوان آنلاین،محمدرضا سوری

بالا رفتن گرما درتابستان ، مسائلی همچون جابه‌جایی نهال، تغذیه‌ای، مشکل خاک و شیوع آفت ازجمله معضلاتی است که سبب شده تامرکبات جنوب کشوربا آسیب های بسیاری مواجه شود. درحالی که در روزهای آینده مرکبات کاران باید به جمع آوری محصولاتشان که یک سال به پای آنها زحمت کشیده اند مشغول شوند حالا از جنوب کشور خبر می رسد که برخی از مشکلات موجب شده تا بار درختان این منطقه از کشور به شدت کاهش پیدا کند. موضوعی که سبب شدتا رییس سازمان حفظ نباتات وزارت جهاد کشاورزی اعلام کند:« زوال مرکبات از سال ۹۳ باغ‌های مرکبات در استان‌های فارس، هرمزگان و کرمان را درگیر کرده به طوری که این مهم روی میزان محصولات درختان اثر منفی گذاشته است.»

******

شرایط مساعد آب وهوایی در برخی از استانهای جنوبی کشور ازجمله ،خوزستان، فارس، هرمزگان و کرمان موجب شده تا این شهرها در تولید مرکبات حرفهای بسیاری برای گفتن داشته باشند به طوری میزان قابل توجهی از این تولیدات را به کشورهای  مختلف صادرکنند.

درحال حاضر میلیون۵ تن انواع مرکبات در مناطق شمالی و جنوبی کشورمان تولید می شود که ۶۰۰هزار تن آن نارنگی و همین میزان نیز لیمو ترش و شیرین تولید می شود، این درحالی است که میزان تولید دارابی وسایر مرکبات کمتر است.
همچنین  میزان تولید پرتقال  در سال ۹۶،  ۲ میلیون و ۸۵۰ هزار تن بوده که در سال ۹۷، به ۳ میلیون و ۲۱ هزار تن خواهد رسید. همچنین میزان تولید نارنگی در سال ۹۶، ۷۸۰ هزار تن بود کهاین میزان در امسال به  ۸۱۹ هزار تن می رسد وهمچنین پیش‌بینی می شود امسال  ۶۷۰ هزار تن لیموشیرین و ۵۶۹ هزار تن لیموترش تولید شود.

مرکبات ازکرمان تا فارس وهرمزگان

شرایط مناسب آب وهوایی در استانهای جنوبی کشور از جمله کرمان فارس وهرمزگان وخوزستان موجب شده تا این استانها چه ازلحاظ کمیت وچه کیفیت بالاترین وبهترین محصول مرکبات را تولید وعرضه کنند.

رییس موسسه تحقیقات مرکبات  با اشاره به اینکه استان مازندران با تولید بیش از۲ونیم میلیون تن مرکبات در بین ۱۵ استان کشور رتبه اول را دارا است می گوید:« در حال حاضر ایران با سطح زیر کشت بیش از ۲۹۰ هزار هکتار مرکبات و تولید سالانه ۴ونیم میلیون تن، هفتمین کشور تولید کننده مرکبات دنیا است. »

گل محمدی می افزاید:« استان فارس در جایگاه دوم تولید ‌مرکبات و استان‌ هرمزگان و جنوب کرمان به ترتیب جز استان‌های مهم و برتر در این بخش هستند. همچنین در گیلان، گلستان، سیستان، ایلام و سایر استان‌ها این تولید وجود دارد. برخی استان‌ها همچون کرمانشاه و کهکیلویه و بویراحمد در حال توسعه باغات جدید مرکبات هستند.»

پس ازمازندران استان فارس با تولید ۱۳۵ هزارتن محصول مرکبات ،رتبه دوم تولید این محصول در کشور را دارد.

مدیرامورباغبانی جهادکشاورزی فارس با بیان اینکه درحال حاضر۶۲ هزارهکتارباغ مرکبات دراستان وجود دارد می گوید:« مرکبات تولیدی فارس شامل پرتقال والنسیا ،واشنگتن ناول، نارنگی کینو ،کلمانتین ،محلی ، تانجلو ، لیموشیرین ،لیموترش و گریپ فروت است.»

شریفی بااشاره به تولید مرکبات در شهر های جنوبی می افزاید: «شهرستان جهرم با ۲۰هزار هکتارباغ مرکبات وتولید ۵۰۰ هزارتن محصول رتبه اول و داراب با ۱۴ هزار هکتار و تولید ۲۲۰ هزارتن انواع پرتقال رتبه دوم تولید مرکبات فارس را دارند.»

وی ادامه می دهد:« قیروکارزین با ۱۰هزار هکتار باغ وتولید۳۰۰ هزارتن لیموترش وشیرین مقام سوم ،کازرون با ۵ هزارهکتارباغ مرکبات وتولید ۱۸۰هزارتن پرتقال رتبه چهارم وفسا با ۳ هزار هکتار باغ مرکبات وتولید ۹۵ هزارتن پرتقال رتبه پنجم  تولید مرکبات را در فارس دارد.»

وی بابیان اینکه لارستان با۲۵۰۰ هکتار باغ  وتولید سالانه ۷۰هزارتن مرکبات ششمین  شهرستان تولید کننده این محصول است بیان می کند:« بقیه شهرستان های فارس با  حدود ۵۰۰ هکتارباغ  مرکبات در رتبه های بعدی تولید قراردارند.»

پس ازاین استان جنوب کرمان در رتبه بعدی قرار دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان بااشاره به  برداشت حدود ۳۴۴ هزار تن انواع پرتقال از باغ‎های جنوب کرمان می گوید:«این منطقه با سطح زیر کشت بیش از ۳۳ هزار و ۵۰۰ هکتار و تولید بیش از ۵۱۰ هزار تن مرکبات مقام سوم کشور را داراست.»

سید یعقوب موسوی می افزاید :«حدود ۲۳ هزار و ۷۴۰ هکتار از سطح کل مرکبات به پرتقال اختصاص دارد که حدود ۲۰ هزار و ۶۰۰ هکتار از این سطح بارور و بیش از ۳ هزار هکتار غیربارور است. »

وی ادامه می دهد:« برداشت پرتقال با ارقام محلی و ناول‎ها شامل تامسون و واشنگتن در جنوب کرمان از نیمه دوم مهر ماه آغاز شده است و تا پایان فروردین ماه با برداشت ارقام والنسیا ادامه می‌یابد. »

رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان، متوسط عملکرد پرتقال در این منطقه را حدود ۱۷ تن در هر هکتار عنوان کرده  و پیش‎بینی می کند در سال زراعی جاری حدود ۳۴۴ هزار تن انواع پرتقال از باغ‎های جنوب کرمان برداشت و روانه بازار شود.

دراین میان  هرمزگان نیز ازجمله استانهایی است که در زمینه تولید مرکبات حرفهای بسیاری برای گفتن دارد.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان میگوید:« سال گذشته حدود ۳۹۱هزارتن انواع محصول ازباغهای مرکبات این استان برداشت شد.»

امیرحمزه بهاری می افزاید: «این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن، یک و نیم درصد افزایش یافته است. »
به گفته  مدیریت باغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان ،رودان با ۱۹ هزار و ۹۰۰ هکتار سطح زیر کشت باغ مرکبات رتبه اول این استان را دارد درحالیکه میناب با هشت هزار و ۸۶۰ هکتار، حاجی آباد با سه هزارو۷۰۰ هکتار و بندرعباس نیز با حدود سه هزار هکتار در جایگاههای بعدی قرار دارند.

ازاین چند استان که بگذریم نوبت به خوزستان می رسد، آمارها نشان می دهدهرساله ۶۵تن انواع مرکبات ازباغات این استان برداشت می شودکه دراین میان شهرستان های دزفول، اندیمشک، شوش و شوشتر را از مناطق عمده تولید مرکبات در خوزشتان به شمار می روند.

این درحالی است که این محصولات شامل پرتقال والنسیا، پرتقال محلی دزفول، نارنگی محلی دزفولی، نارنگی پرل، نارنگی کینو، لیمو ترش شیشه، لمون، لیمو شیرین محلی دزفول، گریپ فروت دزفولی و نارنج محلی دزفول می باشد.

زوال مرکبات تهدیدی برای باغات جنوب کشور 

عوامل مختلفی از جمله بالا رفتن گرمای تابستان ، همچنین مسائلی نظیرجابه‌جایی نهال،  تغذیه‌ای، مشکل خاک و مجموعه‌ای از عوامل مختلف باعث شده تا از سال ۹۳ باغات مرکبات در استانهای جنوبی از جمله ،فارس، هرمزگان و کرمان را درگیر خود کند.

رییس سازمان حفظ نباتات وزارت جهادکشاورزی در تایید این مشکلات می گوید:« همراه با گروهی از محققین و کارشناسان مرتبط از سازمان حفظ نباتات، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی و باغبانی کشور، کارشناسان و متخصصین  استانی و شهرستانی از باغ‌ها های مرکبات فارس به عنوان نمونه بازدید ومشخص شد ‌که کمپلکسی از عوامل مختلف باعث ایجاد این عارضه شده و این مشکل در سایر استان‌ها و کشورها نیز دیده شده است.»

محمد مهدی قاسمی می افزاید:« شرایط گرمی هوا، خشکی و خشک سالی حادث شده در استان و کشور و شاید بعضی از سوء مدیریت‌ها در باغ داری به این قضیه دامن زده و باعث تشدید عارضه شده، بنابراین برای یافتن راه‌کار مشخص و ارائه به باغداران، کارشناسان از چندی پیش اقدامات مختلف آزمایشگاهی- تحقیقاتی را شروع کرده اند که بعضی از تحقیقات جواب داده شده و بعضی از آن ها در حال بررسی است.»

وی با اشاره به اهمیت مشارکت همه‌جانبه باغ داران در مدیریت این عارضه، تاکید می کند:« با تلفیق دانش بومی کشاورزان و متخصصین امکان ارائه راه‌کار به کشاورزان وجود دارد و با توجه به این‌که زوال مرکبات در سایر کشورها نیز وجود داشته و راه‌کارهای مختلفی نیز وجود دارد، کشاورزان باید بدانند که کشاورزی امروز بدون به کارگیری علم، دانش و تکنولوژی میسر نخواهد بود، چرا که برای غلبه بر تغییرات اقلیمی و بیماری های نوظهور قطعا باید با بهره‌گیری از دانش، علم و فن به کشاورزی ای بپردازیم تا درآمد اقتصادی و پایداری را کسب کنیم.»

این درحالی است که به گفته رییس سازمان حفظ نباتات وزارت جهاد کشاورزی با توجه به این‌که عارضه زوال مرکبات در اکثر مناطق مرکبات‌خیز استان مشاهده شده، در نشست تخصصی پیشنهاد شد کمیته‌ای با محوریت استان فارس و متشکل از محققین کشوری تشکیل شود.

همچمین قراراست در کنار کمیته استانی کمیته‌های شهرستانی نیز به طور مستمر باغ‌های آلوده را شناسایی کرده و پیگیر حل این معضل باشند.