استمداد اصولگرایان از اصلاح‌طلبان

شرق: اصولگرایان برای ۱۴۰۰ دست به دامان اصلاح‌طلبان شده‌اند. وزیر اصولگرای دولت روحانی پیش‌تر گفته بود نگرانی ما در ۱۴۰۰ با توجه به شرایطی که در انتخابات مجلس یازدهم داشتیم، دغدغه مشارکت است. رحمانی‌فضلی گفته بود امیدواریم با زمینه‌سازی‌ها و مشارکت همه گروه‌های سیاسی بتوانیم مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری را بالا ببریم. ضرغامی هم گفته بود «آنچه امروز مایه نگرانی من است، میزان مشارکت است؛ اگر اوضاع با همین وضعیت جلو برود و مردم احساس گشایش در کارهایشان نکنند و امید مردم کم شود، آن کاهش رأیی که در انتخابات مجلس داشتیم در ریاست‌جمهوری هم خودش را نشان می‌دهد. البته ‌بخشی از کاهش رأی برای کرونا بود اما اگر کرونا هم نبود شق‌القمری نمی‌شد و ما در این دوره از میزان مشارکت راضی نمی‌بودیم. دلیلش این است که مردم حس می‌کنند به آنها توجه نمی‌شود و برایشان کاری نمی‌شود، برایشان امیدی ایجاد نمی‌شود».

حالا راهکارش را سخنگوی جامعه روحانیت پیدا کرده است؛ حضور فعال اصلاح‌طلبان با همان ایجاد الگوی معروف دوقطبی. مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز نیز با اشاره به اینکه مهم‌ترین مشکل داخلی ما برای انتخابات آینده، مسئله بی‌اعتمادی گسترده در سطح جامعه نسبت به دولتمردان است، گفته این بی‌اعتمادی اثر خودش را در انتخابات خواهد گذاشت و اگر تا زمان انتخابات تحول مثبتی در ابعاد اقتصادی کشور رخ ندهد، احتمال دارد شاهد مشارکت باشکوه و بالای مردم در انتخابات نباشیم. راه‌حل او هم این است: «اگر جریان اصلاحات به صورت فعال وارد میدان انتخابات ۱۴۰۰ شوند، طبعا یک نوع دوقطبی پدید می‌آید؛ منتها دوقطبی باید یک دوقطبی سالم باشد نه اینکه حواشی را بر متن غلبه دهد، مسائل اصلی را فرعی کند و مسائل اصلی را تحت‌الشعاع قرار دهد؛ اگر چنین دوقطبی‌ای شکل بگیرد، هم سطح مشارکت بالا می‌رود، هم موجب تقویت پشتوانه مردمی نظام جمهوری اسلامی می‌شود و هم رئیس‌جمهوری که روی کار می‌آید، در مقابل بیگانگان از قدرت بالاتری برخوردار خواهد بود».

این در حالی است که اصولگرایان پیشاپیش مدعی‌اند این انتخابات یک انتخابات درون‌گروهی برای آنها خواهد بود. محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا، گفته بود آنها برای ۱۴۰۰ نگرانی‌ای ندارند. اصلاح‌طلبان هم سازوکاری ندارند و اختلافات بینشان زیاد است. مجموعه این عوامل، اصولگرایان را به اطمینان می‌رساند که در ۱۴۰۰ پاستور مال آنهاست؛ به همین دلیل نیازی نمی‌بینند خودشان را به زحمت بیندازند. حسین الله‌کرم هم گفته بود در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده شاهد انتخابات درون‌گروهی خواهیم بود؛ همچنان که نتیجه انتخابات مجلس یازدهم نشان داد کاندیداهای اصلاح‌طلبان اقبالی برای پیروزی ندارند. اصولگرایان اما می‌خواهند در یک انتخابات درون‌گروهی پرشور ببرند. اصلاح‌طلبان باشند اما تنها برای شوردادن به انتخابات نه در حد بردن. الله‌کرم هم گفته بود «بنده از به‌وجودآمدن این شرایط که تنها یک جریان در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده فعال باشد، خرسند و خوشحال نیستم؛ چراکه مردم خواهان رقابت پرشوری هستند که در آن همه دیدگاه‎ها وجود داشته باشد. این دوره انتخابات ریاست‌جمهوری برای اصلاح‌طلبان خوب نخواهد بود، اصلاح‌طلب‌ها چه با یک لشکر و چه با یک نفر وارد عرصه انتخابات شوند با شرکت‌نکردن آنها برابر خواهد بود، در هر صورت امیدوارم جریان اصلاح‌طلبی هیچ وقت به این نتیجه نرسد و در انتخابات شرکت کند».

این در حالی است که اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس یازدهم هم نیم‌بند شرکت کردند؛ چراکه از یک سو تعداد قابل تأملی از چهره‌های مطرح و شاخصشان رد صلاحیت شدند و از سویی دیگر خود را در یک بن‌بست سیاسی می‌دیدند. تجربه مجلس دهم نشان می‌داد دست اصلاح‌طلبان برای تغییر امور و اصلاح قواعد و قوانین بسته است و طرح‌ها و مصوباتشان به در بسته شورای نگهبان می‌خورد و با هیاهوی اصولگرایان بیرون و درون مجلس از دور خارج می‌شود. آنها با انبوهی از انباشت مطالبات رأی‌دهندگانشان هم روبه‌رو بودند که تصور می‌کردند موکلانشان قادر به برآورده‌کردن خواسته‌هایشان نیستند. گره‌خوردن سرنوشت اصلاح‌طلبی با دولت اعتدالی روحانی و عدم توفیق این دولت در عمل به وعده‌هایش کار را برای اصلاح‌طلبان بیش از پیش سخت و ناهموار کرد تا جایی که به مشارکت حداقلی آنها و بدنه حامی‌شان در انتخابات مجلس یازدهم منجر شد.

وضعیت تا اینجای کار و تا ۱۴۰۰ نه‌تنها برای آنها تغییر ملموسی نکرده بلکه حتی به واسطه برخی اتفاقات بدتر هم شده است و امیدی به بازگشت آنها به عرصه قدرت وجود ندارد؛ آن‌هم درحالی‌که در ۹۲ و ۹۶ اصلاح‌طلبان با حمایت از یک چهره غیراصلاح‌طلب تا حدی به عرصه بازگشته بودند؛ حالا در ۱۴۰۰ حتی تصور حمایت از یک دولت اعتدالی دیگر هم وجود ندارد و تنها اصلاح‌طلبان مانده‌اند و اصولگریان که باید وارد یک رقابت تن به تن شوند. به نظر می‌رسد اصولگرایان بی‌تمایل به حضور چند چهره اصلاح‌طلب غیرشاخص در انتخابات ۱۴۰۰ نیستند، به این امید که مشارکت در انتخابات را بالا ببرند و حامیان اصلاح‌طلبان را به آمدن پای صندوق رأی ترغیب کنند و به قول خودشان فضا را پرشور کنند تا به گفته خودشان در یک انتخابات درون‌گروهی رقیب را از صحنه به در کرده و خود برنده شوند. باید منتظر ماند و دید که آیا اصلاح‌طلبان حاضر هستند سوخت یک انتخابات به قول الله‌کرم درون‌گروهی شوند و حتی در صورت تمایل این سوخت اصلا دیگر توانی برای شورآفرینی دارد یا هرچه داشته در رقابت‌های پیشین سوزانده است؟