تعاون روستایی ، سازمانی در انتظار تصمیم کاظم خاوازی

سازمان تعاون روستائی یکی از مجموعه های اقتصادی ویژه وابسته به وزارت جهاد کشاورزی است که با هدف راهبری و هماهنگی امور آموزش ، حمایت وهدایت تشکلهای بخش کشاورزی از بدو تشکیل تاکنون علیرغم کاستی ها وفراز ونشیبهای فراوان توانست تا حدودی به ماموریت ها و اهداف مذکور در اساسنامه خود وفادار بماند.

هرچند در سالهای اخیر تلاشهایی برای واگذاری این سازمان به بخش خصوصی انجام گرفت اما این مهم بدلیل زیان ده بودن این مجموعه تاکنون به سرانجام نرسیده است.
از دیدگاه حقوقی و بر اساس اساسنامه هم اکنون ماموریت سازمان مرکزی تعاون روستایی در حوزه تعاونیهای روستایی به پایان رسیده است و اتحادیه تعاونیهای نظارت قانونا میبایست امر هدایت ،آموزش و نظارت عالیه مجموعه تعاونیهای بخش کشاورزی خصوصا تعاونیهای روستایی را بعنوان تشکلی برخاسته از متن قانون تشکیل سازمان تعاون روستایی و اصلاحات ناتمام ارضی کشور را بر عهده گیرد.
تعاونی روستایی اما در سالهای اخیر دچار خوددرگیری و مدیرعامل محوری شدیدی شده است.

سازمانی که بعد از انقلاب اسلامی بعنوان یک شرکت نیمه دولتی توانسته بود حجم عمده ای از فعالیتهای خرید وفروش محصولات کشاورزی را سازماندهی ومدیریت نماید این روزها سخت مشغول خود نگهداری وسر وکله زدن با چالشهایی است که زائیده عامل مدیریتی است.
رفتارهای خود نگهدارنده این سازمان که البته در حوزه مدیریت سازمانهای پیر امری طبیعی است ، مدتی است معطوف به زدو بندها و لابی گری هایی شده است که در آن اساسا تعاونیهای روستایی ، تعاونیهای تولید ،تعاونیهای زنان وتعاونیهای کشاورزی و اتحادیه بالادستی انها به فراموشی سپرده شده اند و انرژی مجموعه این سازمان” دولتی -تعاونی ” مصروف تعریف هیئت مدیره ، مدیران میانی و عاملیت اجرایی این سازمان مرکزی شده است .
بدیهی است با این اوصاف ، پرداختن به نقش سازمان سازمان مرکزی تعاون روستایی در آینده بخش کشاورزی و روستائی کشور نیازمند باز تعریف جدی می باشد، اما واگذاری سازمانی با مشخصات اداری، سازمانی ،اقتصادی و اجتماعی ای چون تعاون روستایی به مدیرانی که چند سال است تمام توان وانرژی این سازمان بلاتکلیف را صرف تصمیات مبتنی بر آزمون وخطا کرده اند امری است که جا دارد وزیر تازه نفس و کاربلد جهاد کشاورزی به آن بطور جدی نگاه ویژه ای بنماید.
سازمانی که روزگاری دغدغه خرید و فروش محصولات متنوع وعمده کشاورزی از گندم ،جو ،ذرت ،پنبه ،زعفران ،شیر ،صیفی جات وتهیه وتوزیع نهاده هایی همچون کود و سم ونفت و آرد روستایی وعشایری و توزیع اقلام مهم مورد نیاز روستائیان عضو وغیر عضو را داشته است است اکنون در یک چالش مدیریتی و سازمانی گیر افتاده است که رهایی از آن تنها با تصمیم و تدبیر دولت و” وزارت در حال دگرگونی جهاد کشاورزی ” میسر است.
اینروزها هزاران تعاونی روستایی، کشاورزی،زنان و تشکلهایی چون نظام صنفی ،خبرگان کشاورزی و انجمن های ریز و درشت و صدها اتحادیه ملی ،استانی و شهرستانی شاهد تغییر وتحولاتی در حوزه مدیران میانی ” سازمان بزرگ متولی تعاونیها و تشکلهای کشاورزی و روستایی ” هستند که با هدف خود اثباتی و حفظ و تداوم ساختار نامتناسب مدیریتی است که طرح وبرنامه خاصی برای توسعه و بهبود امور تعاونیها وتشکلهای کشاورزی ندارد .

بدیهی است اگر اصول و ارزش های اخلاق مدیریت( انسانی و اسلامی  )که از نتایج آن ایجادانگیزه بالای کاری، تعهد واحساس مسئولیت و تعصب سازمانی است در کمترین حد ممکن در یک  سازمان رایج و رفتار مدیریت سازمانی حتی بر پایه حداقل اصول معمول در سازمانهای امروزی کشور انجام گیرد ،  قطعا شاهد موفقیت سازمانی بطور چشم گیری خواهیم بود.

 زود رنجی ، تند خویی، عصبانیت  و اجرای اقدامات تنبیهی در خصوص کارکنان در سطوح مختلف،  توسل به  جابجایی خشن و بدون دلیل پرسنل  ، برهم زدن تعادل روحی وروانی کارکنان ، کاهش ارتباط با کارکنان در کمترین حد ممکن ، تغییرات مکرر ، بدون دلیل ، احساسی  و لحظه ای  مدیران ارشد و میانی و حتی جزء  که گاها  به کرات دریک پست (بعنوان مثال تغییر پنج معاون اداری ومالی درطول دوسال)  در یک سازمان” تنها بعنوان یک مصداق” پیامدی غیراز ترس ، دلهره، اضطراب ، استرس ، روزمرگی ، افسردگی ، عدم امنیت شغلی و کاهش انگیزه کاری و خمودگی نیروی انسانی نداشته وکارآیی هر سازمانی  را بحدی تقلیل وتنزل خواهد داد  که کارکنان یک مجموعه عملا در یک بن بست سازمانی و اداری خود را محبوس می بینند.

اکنون تعامل ، ناآرامی وبرافروختگی سازمانی را بر رئوفت واحترام متقابل سازمانی ، برنامه و طرح را بر اتخاذ تصمیمات ناگهانی و برنامه ریزی کوتاه ، میان مدت و بلند مدت را بردل نگرانی های فردی و آنی ترجیح داده  و اینگونه است که” نگرانی و بیم از آینده ” بجای امید نشسته است .

جا دارد که وزیر محترم جهاد کشاورزی در اینروزهای ” سخت اقتصادی ناشی از تحریم ” تدابیر لازم برای بازگشت امید و آرامش به تعاونیها وتکشلهای کشاورزی و روستایی را با بهره گیری از عناصر درون بخشی ، آشنا ودلسوز با شبکه تعاونیها روستایی ، کشاورزی و تشکل ها با لحاظ تجربه ، شناخت بخش کشاورزی، آشنا به مدیریت در سازمانهای کلان ومسن ، متخصص در امر مدیریت کلان اقتصادی وبارزگانی و برخودار از روحیه انقلابی والبته دارای مصادیق و سوابق مدیریتی اثر بخش را در سازمان بزرگ تعاون روستایی بکار بندند.