چند راهکار طلایی برای سالم نگهداشتن خودرو

مواردی که در هنگام تعمیر و نگهداری خودرو باید از آن جدا خودداری کرد:

موتور خودرو را در محل‌هایی که فاقد تهویه مناسب است به حالت در جا نگذارید، زیرا تنفس گاز‌های خروجی از لوله اگزوز مانند گاز منواکسید کربن برای سلامتی افراد بسیار مضر میباشد. این گاز سمی پس از ورود به ریه در مجاری تنفسی رسوب و در اثر ادامه تنفس در هوای آلوده به چنین گازی بتدرج مسمومیت‌های شدیدی در بدن ایجاد مینمایند. برای جلو گیری از این پیامد در محیط‌های سربسته و گاراژ‌ها باید از تهویه مناسب استفاده شود.

در هنگام کار با وسایل و قطعات متحرک، از لباس کار گشاد استفاده نموده و از بستن کراوات جدا خودداری نمائید. ضمنا لباس کار‌های آستین کوتاه ایمنی بیشتری دارند. برای محافظت انگشتان پا از صدمات احتمالی و جلوگیری از لغزیدن در سطوح لغزان محیط‌های کار، از کفش‌های ایمنی مناسب استفاده نمائید. ساعت‌های مچی، دستبندفسگک‌های تزئینی کمربند، زنجیر گردن و وسایلی از این قبیل نیز میتواند در هنگام کار باعث صدمات و ضایعات زیادی شوند. مو‌های بلند سر را مهار کرده و یا آن‌ها را در زیر کلاه جمع کنید.

از جیب‌های لباس کار خود بعنوان جعبه ابزار استفاده نکنید. احتمال فرورفتن ابزار‌هایی مانند پیچ گوشتی به بدن در اثر وارد آمدن ضربه یا لغزیدن و افتادن برروی زمین وجود دارد. حتی یک دستمال آویزان از جیب لباس کار میتواند در بین قسمت‌های محرک خودرو درگیر شده و خطراتی ایجاد نماید.

از استعمال دخانیات در هنگام کار در محیط‌هایی که مایعات قابل اشتعال وجود دارد، جدا خودداری نمائید.
از استعمال دخانیات در هنگام کار با باطری جدا خودداری نمائید. زیرا در هنگام شارژ باطری گاز هیدروژن از آن متصاعد شده که در اثر بی احتیاطی میتواند باعث انفجار باطری گردد.
دست‌های خود را با بنزینتمییز نکنید. برای این کار از صابون و مایعات پاک کننده مناسب استفاده نمائیدسرب موجود در بنزین میتواند از طریق بریدگی‌های دست وارد بدن شده و باعث ایجاد امراض گوناگون میگردد. بنزین همچنین چربی‌های طبیعی پوست دست را از بین برده و پوست را برای جذب روغن و گریس آماده مینماید.

باطری خودرو

بررسی ارتفاع سطح مایع (باستثنای باتری‌هایی که نیاز به سرویس و نگهداری ندارند) حداقل یکبار در ماه و در مناطق گرمسیر با فواصل زمانی کوتاهتر از یک ماه بررسی نمائید.
در باتری‌هایی که دارای پوسته نیمه شفاف هستند. سطح آب باتری را میتوان ازبیرون مورد بررسی قرار داد. در سایر باتری‌ها برای این کار باید درپوش خانه‌های باتری را از روی آن باز نموده و سطح آب باطری در هر یک از خانه‌ها باید تا ارتفاع پائین حلقه شکاف دار داخلی یا ارتفاع علامت بر روی پوسته باتری در نظر گرفته شود را مورد بررسی قرار داد. در صورت پایین بودن سطح مایع، فقط آب مقطر به آن اضافه نمائید.
خانه‌های باطری کاملا جدا از هم ساخته شده اند، لذا بررسی ارتفاع سطح آب باتری در هر یک از آن‌ها باید بطور جداگانه صورت گیرد. در هنگام برودت زیاد هوا بهتر است ÷س از اضافه نمودن آب مقطر به باطری، مسافت مناسبی را با خودرو طی کرد تا بدین وسیله آب با آب باطری مخلوط شده و از انجماد آن جلوگیری شود.

مخزن روغن ترمز خودرو

نکته: هفته‌ای یکبار باید سطح روغن در مخزن روغن ترمز بازدید گردد.
خودرو را در روی یک سطح صاف پارک نمائید.
در پوش منبع روغن ترمز را قبل از باز کردن آن تمیز کنید. بعضی از درپوش‌ها به وسیله پیچ درجای خود بسته میشوند. در بعضی از مدل‌های جدید مخزن روغن ترمز از مواد پلاستیکی ساخته شده و دارای در پوش پیچی میباشد. در پوش را باز کنید. در انجام این کار دقت نمائید باعث افتادن و یا پاره شدن لاستیک دیافراگم زیر آن نشود. از ریختن و یا تماس روغن ترمز با قسمت‌های رنگ شده بدنه خودرو نیز جلوگیری کنید، زیرا این روغن باعث خوردگی رنگ میشود.
ارتفاع سطح روغن ترمز در سیلندر اصلی باید در حدود ۶ میلی متر پائین‌تر از لبه بالای آن باشد.
در صورت نیاز به افزودن روغن، فقط از روغن ترمز‌های مرغوب استفاده نمائید. روغن ترمز باید تازه باشد. زیرا روغن ترمز فاسد و کهنه باعث خوردگی و تخریب سیستم مدار ترمز میگردد.
اطمینان از صحت قرار گرفتن درپوش سیلندر ترمز و لاستیک دیافراگم، در محل مناسب خود. در صورت پائین رفتن ارتفاع سطح روغن در سیلندر ترمز، باید سیستم ترمز را از نظر نشتی مورد بررسی قرار داد. لازم به ذکر است که پائین رفتن سطح روغن در سیلندر ترمز در نتیجه سائیده شدن تدریجی لنت‌های ترمز میباشد. نزول سطح روغن به مقدار ۳ میلی متر پس از طی حدود ۱۷۰۰ کیلومتر قابل پیش بینی میباشد.
نکته: روغن ترمز میتواند رطوبت هوا را جذب نماید. در اثر این کار میزان کیفیت و کارایی آن کاهش یافته و باعث زنگ زدگی سیلندر ترمز در مدار داخلی سیستم ترمز میگردد. برای جلوگیری از این کار در پوش سیلندر اصلی ترمز را بلافاصله پس از بررسی‌های لازم در جای خود قرار دهید.

میزان کشش تسمه‌های خودرو (تنظیم تسمه)

هر ماه یکبار و یا پس از طی ۲۰۰۰ کیلومتر، باید کشش تسمه‌های پمپ آب، دینام (مولد برق خودرو)، پمپ فرمان هیدرولیکی، پمپ هوا و کمپرسور دستگاه تهویه مطبوع و نیز شرایط آن‌ها بررسی نمود. در صورت سایش و یا نخ نما شدن، حتما آن‌ها را تعویض نمائید.
کشش تسمه بوسیله ابزار مخصوص که به همین منظور در نظر گرفته شده بررسی میگردد. در صورت مهیا نبودن چنین ابزاری، این کار را میتوان با فشار دادن انگشت شست در نقطه‌ای از وسط تسمه انجام داد. در صورتی که طول تسمه در بین دو فولی کمتر از ۳۰ سانتی متر باشد مقدار خلاصی آن باید بین ۳ تا ۶ میلیمتر و طویلتر از ۳۰ سانتی متر بین ۳ تا ۱۰ میلی متر باشد.

نکاتی در مورد یخ و ضد جوش

تاپنجاه سال پیش از آب به عنوان مایع خنک کننده خودرو‌ها، باموفقیت استفاده میشد، اما آب در عین حال که از لحاظ خواص انتقال حرارت بسیار خوب است از برخی لحاظ آب دارای نقایص زیادی میباشد بویژه در سیستم‌های خنک کننده موتور‌های جدید که در شرایط سخت تری باید کار کنند لذا سازندگان خودرو، مخلوطی از آب و ضد یخ به نسبت ۵۰ به ۵۰ راتوصیه میکننددلایل چنین توصیه‌ای هم این است که:
آب به تنهایی نقطه جوش پائینی داردیعنی در دمای بالای کارکرد موتور به نقطه جوش میرسد.
نقطه انجماد بالایی دارد یعنی در سرما زود یخ میبندد. از همه مهمتر باعث پوسیدگی و زنگ زدگی قطعات رادیاتور و بدنه موتور میشود.
ضد یخ‌های مرغوب، حاوی اتیلن گلیکول و مواد افزودنی ضد یخ در سیستم خنک کننده مصرف میشود نقطه جوش مایع، بالاتر از آب خالص خواهد بود و نقطه انجماد مایع کاهش میابد همچنین قطعات سیستم خنک کننده از زنگ زدگی و پوسیدگی مصون میمانند.

وایر شمع خودرو

با وجودی که علائم خرابی در وایر شمع‌ها معمولا قابل رویت نمیباشند، ولی باید آن‌ها را هر بار هنگام تنظیم موتور مورد بررسی قرار داده و پس از ۸۰۰۰ کیلومتر تعویض گردند.
ترک و بریدن در وایر‌ها قابل رویت میباشد، ولی بعضی از آن‌ها دارای عایق سیلیکونی میباشند که وجود عیوب یاد شده در آن‌ها را نمیتوان روئیت نمود.
همه وایر شمع‌ها باید یکجا تعویض گرددو وایر‌های تعویضی بهتر است از همان جنس قبلی انتخاب شوند.

سطح روغن در موتور خودرو

ارتفاع سطح روغن موتور باید بطور مرتب هر هفته یک بار و یا در هر توقف برای شوخت گیری بررسی گردد. این کار بهتر است در هنگامی که درجه حرارت موتور در حد عادی میباشد انجام گیرد.
بررسی ارتفاع سطح روغن در موتور بلافاصله پس از خاموش کردن آن، مقدار حقیقی روغن داخل آنرا مشخص نمیکنند، چون هنوز همه روغن‌ها از قسمت‌های مختلف به داخل مخزن برگشت داده نشده اند. برای تشخیص ارتفاع صحیح روغن خودرو را در سطحی تراز پارک نمائید:
۱ – میله عمق سنج را از جای خود خارج نموده وپس از تمییز کردن، مجدداآنرا در جای خودقرار دهید.
۲- میله عمق سنج (گیج) رامجددا از جای خود خارج نمائید و با جلوگیری از ریزش روغن آنرا به حالت افقی نگهدارید. سطح روغن باید بین علائم add (اضافه) و یا full (پر) برروی میله عمق سنج باشد.
۳- در صورت پایین‌تر بودن ارتفاع روغن از علامت سطح پائین میبایست مقدار کافی روغن در موتور بریزید تا ارتفاع آن برابر با علامت با علامت بالائی میله عمق سنج گردد. فواصل علائم روی میله در حدی است که با ریختن کمتر از یک لیتر روغن به داخل موتور ارتفاع سطح آن از علامت add به علامت full صعود خواهد کرد. روغن از مجرای در پوش دار واقع در روی درب سوپاپ‌ها به داخل موتور ریخته میشود. فقط از روغن‌های مرغوب توصیه شده از طرف کارخانه سازنده خودرو استفاده نمائید.
۴-از ریختن روغن اضافی در داخل موتور خودداری شود. زیرا این کار باعث نشت از شمع‌ها و نیز خرابی کاسه نمد میگردد.

مایع شستشوی شیشه خودرو

سطح آب مخزن شستشو شیشه خودرو باید هرهفته مورد بازدید قرار گیرد.
برای شستشوی بهتر، مایع داخل مخزن را میتوان به نسبت ۵۰ – ۵۰ با مواد تمییزکننده مخلوط نمود. هرگز از محلول ضد یخ استفاده نکنید. زیرا این محلول به رنگ خودرو صدمه میرساند.

برف پاکن و شستشو دهنده شیشه

برای استفاده مفید و موثر و نیز دوام عمر برف پاک کن و تیغه‌های آن باید آن‌ها را تمییز نگهدارید. شیره‌های گیاهی گزدوخاک و گل و لای جاده‌ها در صورت باقی ماندن در روی شیشه باعث خرابی تیغه برف پاک کن میشود.
توصیه میگردد که شیشه جلو را حداقل هر هفته یکبار با مواد پاک کننده شیشه به دقت شستشو نموده و لاستیک تیغه برف پاکن را با پارچه مرطوب و تمییز خشک کنید. در صورت ترک یا بریدگی در لاستیک و نیز مشاهده خرابی در تیغه‌ها آن‌ها را تعویض نمائید.

تایر (لاستیک) خودرو
فشار هوای داخلی لاستیک‌ها باید یکبار در هفته بازدید گردد. در این رابطه ممکن است جدولی جهت توصیه فشار مناسب هوای داخل لاستیک‌ها ارائه شده باشد. تنظیم دقیق فشار هوای داخل لاستیک‌ها، تنظیم سوخت و نیز دوام عمر لاستیک را به همراه خواهد داشت. معمولا فشار هوای لاستیک زاپاس به مراتب بیشتر از بقیه آن‌ها در نظر گرفته میشور.
همزمان با تنظیم فشار، آج لاستیک را از نظر بریدگی، سائیدگی و سایر صدمات احتمالی بررسی نمائید. سروالف (روزنه ورودی باد لاستیک‌ها) را از نظر نشتی آزمایش شده.
لاستیک‌ها را همچنین از نظر سایش غیر یکنواخت بررسی نمائیدو در صورت لزوم زوایای چرخ‌های جلو راتنظیم نمودهو یا لاستیک‌ها را مطابق با جهت و دستورالعمل داده شده از طرف کارخانه سازنده جابجا نمائید.

قبل از خرید لاستیک به خصوص از نظر نوع، اندازه و کیفیت و موارد زیر مورد توجه قرار دهید:

۱- کیفیت و ظاهر هر چهار لاستیک باید مانند هم باشد.
۲- ابعاد لاستیک‌ها باید متناسب با رینگ چرخ‌ها باشد. در این رابطه فروشندگان لاستیک جداول راهنمائی را در اختیار دارند، عدم تناسب اندازه‌های لاستیکبا رینگ چرخ باعث فرسایش سریع آن میگردد.
۳- قطر خارجی بزرگتر از اندازه معمول رینگ و لاستیک باعث از بین رفتن دقت سرعت سنج، برهم خوردن تناسب ساعت دورانی موتور نسبت به سرعت خودرو، بالا رفتن مصرف سوخت و کم شدن شتاب اولیه خودرو میگردد. سازندگان لاستیک کلیه ابعاد آن‌ها را برای جلوگیری از موارد ذکر شده دقیقا مورد بررسی قرار میدهند.
۴- لاستیک یدک (زاپاس) خودرو باید برای استفاده د رمسافت‌های کوتاه و همراه با سرعت متوسط خودرو باشد.
۵- لاستیک‌ها نباید د رهنگام دور زدن خودرو یا عبور از موانع و نیز در هنگام اعمال بار با بدنه قسمت‌های اطراف خود (گلگیر) تماس پیدا نماید.

جابجایی لاستیکها:
برای سایش یکنواخت کلیه لاستیک‌ها باید آن‌ها را پس از طی (حدود ۱۰۰۰۰ کیلو متر) جابجا نمود.

تایر‌های کم باد در خودرو
پنچر شدن در واقع خروج هوای داخل لاستیک‌ها میباشد که این امر میتواند در اثر وارد شدن میخ یا یک شی تیز به داخل تایر، اتفاق بیفتدحتی اگر تایر نو باشد. لاستیک‌هایی که دارای بافت فولادی هستند در مقابل عوامل موجود درراه باعث بروز پنچری میشوند، مقاومت بیشتری از خود نشان خواهند داد.
اکثر مواقع پنچر شدن باعث کاهش فشار هوای داخل تایر‌ها شده و آن‌ها را از رینگ جدا می‌کند. میانگین عمر لاستیک‌ها معمولا ۹۶۰۰۰ کیلومتر است، ولی تحت شرایط زیر کاهش میابد، ترمز‌های شدید، رانندگی در هوای گرم، رانندگی با سرعت‌های زیاد، باشتاب زیاد شروع به حرکت کردن، رانندگی در راه‌های با شرایط بد.
هرگز زمان تعویض تایر را تا موقعی که کاملا سائیده و سطح آن‌ها صاف شده و یا رویه آن‌ها ترک خورده باشد به تعویق نیندازید. همواره با کنترل فشار هوای داخل لاستیکها، بالانس کردن لاستیک‌ها و میزان کردن فرمان میتوان عمر لاستیک‌ها را افزایش داده و از پنچر شدن آن‌ها جلوگیری کرد.

برای تعویض لاستیک از روش زیر استفاده کنید:
۱- اگر خودروی شما دنده اتوماتیک است، دنده را در حالت پارک قرار دهید و اگر سیستم دنده دستی است، آنرا در وضعیت دنده عقب قرار دهید. فلاشر‌های عقب را روشن کرده و ترمز دستی رانیز بکشید. مطمئن شوید که همه سرنشینان از خودرو پیاده شده اندپس از آن در پست خودرو مثلث خطر و یااشیاء منعکس کننده نور قررار دهید بطوری که حداقل از ۴۵ متری قابل روئیت باشد.
۲-برای آنکه مطمئن شوید که ماشین سر نخورده یا از روی جک نخواهد غلطید، یک تکه آجر سنگ یا چوب یا چوب چرخ به عنوان مانع در جلو یا عقب تایر ماشین بصورت مورب قرار دهید. گذاشتن مانع برای جلوگیری از حرکت در شیب است. در سطح صاف تفاوتی ندارد، ولی بهتر است اگر چرخ عقب نیاز به تعویض دارد زیر چرخ جلو و اگر چرخ جلو نیاز به تعویض دارد زیر چرخ عقب گذاشته شود
۳- جک را در محل مناسب خود که در راهنما خودرو مشخص کرده، در زیر ماشین قرار دهید. به آرامی جک بزنید تا ماشین بلند شود. مطمئن شوید که جک به خوبی با ماشین در گیر شده است. جک زدن را تا جایی ادامه دهید که ماشین به اندازه کافی از زمین بلند شود و بتوان پیچ‌های لاستیکرا که در تماس با زمین است را باز کرد مراقب باشید در چنین وضعیتی هیچ قسمتی از بدن شما زیر خودرو قرار نگیرد.
۴- اگر رینگ دارای قالپاق میباشد برای دسترسی به پیچ‌ها آنرا بردارید. همه‌ی پیچ‌ها را شل کنیدولی بطور کامل در نیاورید. اگر پیچ‌ها مدت زیادی است که باز نشده اند ممکن است باز نمودن آن‌ها مشکل باشد. اگر روغن ترمز همراه خود دارید کمی از آنرا در روی پیچ‌ها (محل رزوه) بریزید و چند دقیقه صبر کنید. حتی اگر لازم باشد میتوان از فشار بدن و پا‌ها نیز برای باز کردن پیچ‌ها و یا لوله‌ای به اندازه نیم متر که بتوان آنرا در داخل دسته آچار چرخ وارد نمود و استفاده کرد. پیچ‌ها را به صورت متقاطع و دایر‌های باز کنید.
۵- جک زدن را ادامه دهید تا چرخ بطور کامل از روی زمین بلند شود. مهره‌ها را از روی پیچ‌ها باز کنید. لاستیک را بطوز کامل از محل خود در آورید و در محل امنی قرار دهید که در صورت در رفتن جک آسیبی به ماشین نرسد. سوراخ‌های رینگ زاپاس را در امتداد پیچ‌ها قرار داده و با کمی فشار و به آرامی لاستیک را جا بزنید. پس از جا زدن لاستیک‌ها مهره‌ها را ابتدا چند رزوه با دست ببندید که این کار باعث جلوگیری از هرز شدن رزو‌ها میشود را با همان روش در جای خود قرار داده و بصورت یکی در میان و ضربدری با استفاده از آچار سفت کنید.
۶- برای سفت نمودن مهره‌ها، اهرم جک را در جهت مخالف پیچانده و خودرو را پائئی بیاورید. مطمئن شوید که خودرو بطور کامل روی زمین قرار گرفته است. لاستیک پنچر را در پوشش زاپاس قرار دهید. پس از اتمام کار اشیائی را که محض اطمینان در جلویا عقب خودرو قرار داده اید بردارید.

اکثر لاستیک‌های زاپاس برای حداکثر سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت طراحی شده اند و حرکت با سرعتی بیش از آن میتواند خطر آفرین باشد و به هیچ عنوان توصیه نمی شود.