علت ریپ زدن خودرو حین رانندگی چیست؟

به گزارش اول فارس ، بسیاری از مواقع پیش می آید که افراد سوال های مختلفی در خصوص نکات فنی خودرو و مکانیکی دارند اما پیدا کردن جواب برایشان مشکل است، در این گزارش به یکی از این سوال ها پاسخ داده ایم.

منظور از ریپ زدن چیست؟
ریپ زدن خودرو درواقع به معنای لرزش‌های غیرطبیعی، صداهای ناهنجار، کُپ و نوسان دور موتور است؛ به عبارتی دیگر اگر موتور خودرو به هر دلیلی نرم و یکنواخت عمل نکند و به حالت نامتوازن و منقطع وظیفه خود را انجام دهد، در اصطلاح گفته می‌شود که ماشین ریپ می‌زند.

ریپ زدن خودرو از آن دست مشکلاتی است که به محض مواجهه با آن باید سریعا خودرو را نزد مکانیک ماهر ببرید تا از آسیب‌های غیرقابل جبران جلوگیری شود. در ادامه مقاله به بررسی دلایل ریپ زدن خودرو خواهیم پرداخت.

دلایل ریپ زدن خودرو
ریپ زدن خودرو می‌تواند دلایل مختلفی داشته که ریشه‌یابی این عوامل، در نحوه برطرف کردن آن امری بسیار حیاتی است و چنانچه برخی از عوامل آن اصلاح نشوند، می‌تواند هزینه‌های گزافی را به راننده و مالک خودرو تحمیل کند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین دلایل ریپ زدن خودرو اشاره شده‌است.

معیوب بودن شمع خودرو

یکی از اولین و رایج‌ترین علل ریپ زدن خودرو به دلیل خراب بودن یا کثیفی شمع‌های موتور است. شمع‌ خودرو که وظیفه ایجاد جرقه در محفظه احتراق سیلندر را بر عهده دارد، پس از مدتی به دلیل تنش‌های ناشی از فعالیت در حرارت بسیار بالای درون سیلندر، دیگر قادر به انجام صحیح وظایف خود نیست و باید با انواع جدیدتر تعویض شود. گاهی اوقات انواع دوده و رسوبات نیز موجب آلوده شدن سر شمع‌ها می‌شود که می‌تواند کیفیت قوس الکتریکی شمع را تحت تاثیر قرار دهد و موجب ریپ زدن موتور شود. در این صورت می‌توان پس از باز کردن شمع‌ها از روی سرسیلندر، نسبت به تمیزکاری و نصب مجدد آن‌ها اقدام کرد. توصیه می‌شود شمع‌ها را پس از طی مسافت ۴۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر، پیش از آن‌که معیوب شوند تعویض کنید. 

معیوب بودن سیستم سوخت‌رسانی

به محض مشاهده ریپ زدن خودرو، میزان سوخت موجود در باک را چک کنید؛ چراکه در صورت کم بودن سوخت، موتور به لرزش میفتد یا اصطلاحا ریپ می‌زند. لازم به ذکر است چنانچه بنزین به مقدار کافی در باک موجود نباشد، خودرو در تمامی شرایط رانندگی (آرام، سربالایی، سرعت بالا و…) ریپ می‌زند. اگر سوخت به میزان کافی در باک موجود است حال باید به سراغ عوامل دیگر رفت.

همچنین باید گفت که مهم‌ترین اجزای سیستم سوخت‌رسانی خودرو شامل قطعاتی نظیر پمپ بنزین، صافی بنزین و انژکتورها است. در صورت معیوب بودن یا گرفتگی مجاری عبور سوخت از این قطعات، موتور قادر به انجام روان و نرم وظیفه خود نخواهد بود. شستشوی دوره‌ای انژکتورها و تعویض به موقع صافی بنزین برای پیشگیری از این مشکل راه‌گشا به نظر می‌رسد.

خرابی سنسورهای مرتبط با سیستم سوخت و هوا رسانی

اگر نسبت اختلاط سوخت و هوا مناسب نباشد، موتور ریپ می‌زند که این امر دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد. در گام اول پمپ بنزین را کنترل کنید، چراکه اگر پمپ به درستی کار نکند بنزین بیشتر یا کمتر از مقدار مورد نیاز به سیلندرها فرستاده خواهد شد. مسدود و کثیف بودن لوله‌های واسط از دیگر عواملی است که مانع رسیدن بنزین کافی به سیلندرها خواهد شد؛ لذا در صورت لزوم لوله‌ها باید تمیز شود.

انژکتور قطعه دیگری است که در این مواقع باید مورد بررسی قرار گیرد؛ چنانچه سوزن انژکتور خراب شده یا انژکتور بیش از حد کثیف باشد ریپ زدن خودرو امری طبیعی خواهد بود. لذا سعی کنید هر از گاهی انژکتور را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تمیز بشویید.

هرگونه اختلال در عملکرد سنسور اکسیژن، مپ سنسور دریچه گاز و… که اطلاعات مربوط به میزان فشار هوا، غلظت اکسیژن و غیره را جهت تنظیم صحیح نسبت سوخت و هوا، زمان پاشش سوخت و برخی امور دیگر به ایسیو می‌رسانند، منجر به کارکرد نامتوازن موتور و ریپ زدن خودرو خواهند شد.

همچنین وجود نشتی در لوله‌های هوا و سوخت نیز از دیگر مواردی است که باید مورد بررسی قرار گیرند.

وجود خرابی در کویل و وایر خودرو
همانطور که می‌دانید کویل‌ها درواقع سیم‌پیچ‌های القایی هستند که برق باتری را دریافت کرده و ولتاژ آن را افزایش می‌دهند تا الکتریسیته لازم برای فرآیند جرقه‌زنی شمع‌ها تامین شود. مسلما هرگونه اختلال در عملکرد کویل‌ها موجب عدم کارکرد صحیح سیستم جرقه‌زنی خودرو و ریپ زدن خودرو می‌شود. البته گاهی اوقات خرابی کویل صرفا ناشی از وجود نقص در سیم و سوکت‌های متصل به آن است که ربطی به خود کویل ندارد.

وایر شمع‌ نیز کابل‌هایی است که برق ولتاژ بالا را از کویل دریافت می‌کند و به شمع‌ها می‌رساند. هرگونه خرابی وایرها، به‌ویژه از بین رفتن عایق پوششی آن‌ها می‌تواند منجر به تخلیه الکتریکی از بدنه وایر به سطوح فلزی اطراف و عدم کارکرد صحیح شمع متصل به آن‌ها شود؛ در این حالت خودرو دچار ریپ زدن خواهد شد و باید نسبت به تعویض وایر‌ها اقدام کرد. توصیه می‌شود هر ۶۰ هزار کیلومتر وایر شمع‌ها تعویض شوند.

تنظیم نبودن موتور
 اگر به هر دلیلی پیشرانه از حالت تنظیم صحیح موقعیت میل‌لنگ نسبت به میل سوپاپ خارج شود، موتور دچار افت توان شده و به یکنواختی حالت عادی کار نخواهد کرد. در این صورت شاهد ریپ زدن خودرو خواهید بود.

معیوب بودن میل سوپاپ
از دیگر دلایل ریپ زدن خودرو معیوب بودن میل سوپاپ است. اگر بادامک‌های میل سوپاپ در اثر سایش دچار دفرمگی یا تغییر شکل شوند، موتور دیگر مانند قبل نرم و روان عمل نمی‌کند. تعویض میل سوپاپ می‌تواند راه‌حل این مشکل باشد.

وجود مشکل در سیلندرها
خرابی در سیلندر، سوختن واشر سرسیلندر، ترک خوردن آن و… از دیگر عواملی هستند که ریپ‌های زدن‌های احتمالی خودرو را در پی خواهند داشت.

واشر سر سیلندر به‌عنوان یک آب‌بند بسیار مهم بین سرسیلندر و بلوک موتور قرار گرفته است و مانع از نفوذ آب رادیاتور یا روغن به درون محفظه احتراق می‌شود. وجود عیب در این قطعه موجب نشت رطوبت به درون محفظه سرسیلندر، به ویژه سر شمع‌ها می‌شود؛ در این حالت سیستم جرقه‌زنی قادر به انجام صحیح وظیفه خود نبوده و در نتیجه خودرو ریپ می‌زند. در صورت معیوب بودن واشر سرسیلندر معمولا هنگام صبح و زمانی که موتور سرد است بیشتر با پدیده ریپ زدن مواجه خواهید شد. همچنین هرگونه نشتی روغن به سر شمع‌ها ناشی از خرابی لاستیک سوپاپ (کاسه نمد گیت سوپاپ)، خرابی واشر سرسیلندر یا ضعیف شدن رینگ پیستون‌ها نیز می‌تواند موجب ریپ زدن موتور شود.

یکی از شایع ترین سوال ها این است که اگر خودرو در سرعت‌های مختلف و مخصوصا در دور‌های بالا بیشتر در دنده‌های پایین ریپ زد، چکار کنیم؟

ریپ زدن خودرو حین گرفتن ترمز در ابتدا ممکن است مشکلاتی را ایجاد نکند به مرور اگر به این مورد رسیدگی نشود ممکن است باعث افزایش ساییدگی و لغزش لنت‌ها و دیسک‌های ترمز شود. برای جلوگیری از این امر منجر  نیاز است که در قدم اول به طور مکرر لنت ها و دیسک ها تعویض شود، که این امر باعث افزایش هزینه غیر ضروری رانندگی می‌شود.

قبل از رسیدن به این مرحله خوب است به چند نکته ساده توجه کنید.

هنگام رانندگی در سرازیری، بهتر است دنده سنگین را بگیرید، کمی ترمز بزنید و سپس پدال را رها کنید تا ترمز خنک شود.
قبل از رسیدن به مقصد، از ترمز در صورت لزوم استفاده کنید. 
اگر دیدید که باک نیمه پر یا نزدیک به خالی شدن است و و موتور ریپ می زند یا لرزش‌های کوچیک دارد، باک را پر کنید،  اگر موتور صاف‌تر کار کرد و ریپ‌ها از بین رفت ایراد یا از ضعیف شدن پمپ یا خرابی رگلاتور سوخت است.
خوب است که از نو بودن صافی بنزین مطمئن شوید.
مشکل اگزوزی؛  بروز ریپ حین رانندگی!
یکی از شایع ترین مشکلات وجود یک مشکل در سیستم اگزوز است. فعالیت سیستم اگزوز اینگونه است که گاز‌های خروجی را از طریق منیفولد  از  سرسیلندر  جمع می‌کند و این گازها را مانند یک قیف به‌ سمت بیرون از سیلندر‌ها هدایت می‌کند.

در این مرحله گاز‌های خروجی از طریق لوله جلویی آزاد می‌شوند و به مبدل کاتالیزوری انتقال می‌یابند. مبدل کاتالیزوری با حذف عناصر مضر گاز‌ها مانند مونوکسید کربن و مونوکسید هیدروژن، آن‌ها را به گاز‌های بی‌اثر تبدیل می‌کند. در نهایت این گاز‌ها به انبار اگزوز (صداخفه‌کن) منتقل می‌شوند که صدای خروج آن‌ها را کاهش می‌دهد و سپس از طریق لوله اگزوز بیرون می‌فرستد.

در نهایت به این نکته باید توجه کنید که اگر چراغ چک اتومبیل روشن شد و نتوانستید مشکل خود را برطرف کنید، نیاز است به نزدیک‌ترین تعمیرگاه مراجعه کرده تا از بروز هزینه‌های سنگین جلوگیری کنید.