مرگبارترین «کابوس آمریکایی طالبان» در راه اوکراین

جو بایدن، رئیس‌ جمهوری آمریکا شامگاه سه‌شنبه ۳۱ مه (۱۰ خرداد) اعلام کرد که این کشور یک بسته ۷۰۰ میلیون دلاری کمک نظامی دیگر را به اوکراین اختصاص خواهد داد. به گفته وی بسته جدید شامل «سیستم‌های موشکی پیشرفته‌تری» خواهد بود به نحوی که نیروهای اوکراینی بتوانند مواضع روس‌ها را با دقت بیشتری هدف قرار دهند.

یک مقام کاخ سفید ساعاتی بعد اعلام کرد که موشک‌های مورد اشاره رئیس‌ جمهوری آمریکا در واقع سامانه‌های موشکی «هیمارس» (HIMARS) هستند که به زرادخانه تسلیحاتی ایالات متحده تعلق دارند. پنتاگون به این شرط این سامانه‌های موشکی را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد که با آن درون خاک روسیه را هدف ندهند.

کارشناسان نظامی می‌گویند این سامانه‌های موشکی قدرت این را دارند که وضعیت جنگ را در اوکراین تغییر دهند. اما مشخصات هیمارس‌ چیست و چرا حضور آن تا این حد در میادین نبرد سرنوشت‌ساز است؟

سامانه موشکی «هیمارس» ام۱۴۲، محصول شرکت نظامی آمریکایی لاکهید مارتین، یک راکت‌انداز مدرن و سبک است که می‌تواند همزمان ۶ موشک هدایت‌شونده ۲۲۷ میلیمتری را پرتاب کند. نام هیمارس در واقع از عبارت «سامانه راکت‌انداز توپخانه‌ای با مانورپذیری بالا» گرفته شده است.

این سامانه‌ها به نحوی طراحی شده‌اند که یک تیم کوچک می‌تواند به تنهایی در عرض چند دقیقه موشک‌های جدید را سوار کرده و شلیک کنند. امری که البته مستلزم آموزش سربازان اوکراینی توسط نیروهای آمریکایی است.

هیمارس روی یک کامیون چندمنظوره شش چرخ موسوم به «اف‌ام‌تی‌وی» سوار می‌شود که اکنون صد هزار دستگاه از آن‌ها در واحدهای مختلف ارتش ایالات متحده در حال خدمت هستند. در حالی که توپخانه‌های دوربرد و پهپادها به تهدیدی مهم برای ادوات زرهی ثابت در جنگ اوکراین تبدیل شده‌اند، کامیون‌ها می‌توانند پس از شلیک سامانه‌های هیمارس به سرعت منطقه را ترک کنند.

موشک‌های هیمارس از چه نوعی هستند؟
راکت‌اندازهای هیمارس عمدتا از سه مدل مهمات استفاده می‌کنند که در قالب ۲۲۷ میلی‌متری ساخته‌ شده‌اند. یکی ام۲۶ها، که با وزن کلی معادل ۳۰۶ کیلوگرم بردی ۳۲ کیلومتری دارند. دیگری ام۲۶-آ۲ ها که نسخه دوربردتری نسبت به مهمات قبلی هستند و با وزن کل ۲۹۶ کیلوگرم می‌توانند اهدافی را در فاصله ۴۵ کیلومتری هدف قرار دهند.

با این حال مرگبارترین موشک مورد استفاده در این راکت‌اندازها موشک‌های ام۳۰ هستند. این موشک‌ها که در سال ۲۰۰۶ وارد خدمت ارتش ایالات متحده شدند و در عراق، سوریه و افغانستان مورد استفاده قرار گرفته‌اند ۸۴ کیلومتر برد دارند.

این موشک‌ها که دارای سامانه هدایت ماهواره‌ای هستند می‌توانند هدف را با خطایی کمتر از ۵ متر هدف قرار دهند و با کلاهک انفجاری ۹۰ کیلوگرمی خود هر موجود زنده‌ای را تا فاصله ۵۰ متری به کام مرگ بکشانند.

هیمارس‌ها پس از انجام یک حمله برق‌آسا به مرکز تجمع طالبان در افغانستان در چهار سال پیش شهرتی جهانی یافتند. در ۲۴ مه ۲۰۱۸ (۳ خرداد ۹۷) ارتش ایالات ‌متحده با همین راکت‌انداز همارس یک مقر فرماندهی طالبان را در موسی‌قلعه ولایت هلمند افغانستان هدف گرفت و۵۰ نفر از رهبران ارشد این گروه را کشت. دقت این حمله به حدی بود که هیچ کدام از اعضای طالبان، که برای جلسه جمع شده بودند، جان به در نبردند.

هیمارس همچنین می‌تواند یک موشک زمین به زمین ام‌جی‌ام-۱۴۰ را نیز، که با هدایت ماهواره‌ای می‌تواند بردی معادل ۳۰۰ کیلومتر داشته باشد، شلیک کند.

نقش هیمارس در مقطع کنونی جنگ اوکراین
این سلاح زمانی در اختیار اوکراین قرار گرفته است که مطابق گزارش‌ها ارتش این کشور در حال عقب‌نشینی در مقابل آتش مسکو در ناحیه دونباس است. یک مقام ارشد آمریکایی به خبرگزاری فرانسه گفته است «هیمارس توازن قوا را مجدداً برقرار خواهد کرد».

در حال حاضر ارتش‌های روسیه و اوکراین سامانه‌های موشکی مشابهی دارند، اما سامانه‌های هیمارس آمریکایی از برد بیشتری برخوردارند و دقیق‌تر هستند.

هیمارس‌ها بسیار سبک و با وزن حدود ۱۱ تن ساخته شده‌اند و می‌توان هر کدام از آن‌ها را با یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ منتقل کرد. به همین خاطر حمل آن‌ها به خاک اوکراین چالش به شمار نمی‌رود. با این حال باید منتظر بود و عملکرد آن‌ها را در صحنه نبرد مشاهده کرد.