مقایسه کولرهای آبی و گازی|کولر آبی بهتره یا گازی؟

در این مطلب مقایسه کولر آبی و گازی قصد داریم مزایا و معایب کولر آبی و گازی را بررسی کنیم تا ببینیم کولر آبی بهتره یا کولر گازی. در ضمن در ادامه مطلب به شما خواهیم گفت از کولرهای آبی در چه مناطقی استفاده می‌شود و استفاده از آن‌ها در چه مناطقی نسبت به کولر گازی گزینه بهتری هستند.

هر آنچه در این مطلب راهنمای خرید لوازم خانگی خواهید خواند:

• مزایا و معایب کولر گازی
• مزایا و معایب کولر آبی
• در چه مناطقی از کولر آبی استفاده می‌شود

مزایا و معایب کولر گازی

امروزه بیشتر افراد متمایل به خرید کولرهای گازی هستند. اجازه بدهید ببینیم مزایا و معایب این کولرها چیست؟

مزایا

• عملکرد بهتر در خنک کردن نسبت به کولرهای آبی: کولرهای گازی کولرهای گازی می‌توانند دمای هوا را بهتر از کولرهای آبی کاهش دهند و سرمایش مطبوع‌تری را ایجاد کنند.
• بهبود کیفیت هوا: در صورت استفاده از کولر گازی کیفیت هوای فضای داخلی حفظ می‌شود. در ضمن برخی از کولرهای گازی دارای فیلترهای تصفیه هوا مانند فیلترهای پلاسما هستند که با جذب ذرات گردوغبار و ذرات آلاینده هوا باعث بهبود کیفیت هوا می‌شوند. برخی از کولرهای گازی مدرن از فناوری یونازیسیون هوا نیز برخوردار هستند و با انتشار ذرات باردار یون در هوا، هوا را تصفیه و با از بین بردن ذرات بیماری‌زا و آلرژی‌زا معلق در هوا مثل قارچ‌ها و باکتری‌ها آن را ضدعفونی می‌کنند.

این عمل هوا را برای افراد مبتلا به آسم یا سایر بیماری‌های تنفسی و آلرژی‌های مختلف، کاملاً پاک و عاری از هرگونه آلودگی می‌کند و به‌نوبه خود می‌تواند از ابتلای افراد به چنین بیماری‌هایی پیشگیری کند. در ضمن ذرات یون بوی بد منتشرشده در هوا را نیز از بین می‌برند. نکته دیگری که در رابطه با این موضوع باید به آن اشاره کنیم این است در هنگام استفاده از کولر گازی باید تمام درب و پنجره‌ها را ببندیم؛ بنابراین گردوغبار و ذرات آلاینده و بیماری‌زای کمتری وارد ساختمان می‌شود.

• نگهداری آسان‌تر نسبت به کولرهای آبی: اگرچه کولرهای گازی هم نیازمند بررسی‌ها سرویس‌های دوره‌ای مانند بررسی میزان گاز موجود در کولر و شست‌وشو هستند؛ اما در مقایسه با کولرهای آبی به سرویس‌دهی کمتری نیاز دارند (برخلاف کولرهای آبی نیازمند سرویس سالانه نیستند) و نگهداری از آن‌ها راحت‌تر است.
• دوام بیشتر قطعات: خراب شدن موتور و پمپ آب کولرهای آبی مشکل رایجی است و در صورت عدم استفاده صحیح از کولرهای آبی و نگهداری صحیح از آن‌ها، به‌سرعت خراب یا دچار مشکل می‌شوند و هزینه تعمیر یا تعویض آن هزینه قابل‌توجهی است؛ اما قطعات کولرهای گازی (مخصوصاً قطعات اصلی مثل کمپرسور) به‌ندرت خراب می‌شود و معمولاً  تنها پس از گذشت سال‌ها استفاده از کولر شاهد خرابی آن‌ها هستیم.
• برخورداری از فناوری‌های جدید: برخی از کولرهای گازی جدید کاملاً هوشمند هستند و می‌توانند با تشخیص موقعیت افراد با کمک هوش مصنوعی هوای خروجی کولر را درست به سمت افراد هدایت کنند. در ضمن برخی از کولرهای گازی از قابلیت کنترل از راه دور از طریق وای فای پشتیبانی می‌کنند و شما می‌توانید با اتصال آن‌ها به مودم اینترنت خود، کولر را از راه دور با گوشی‌های هوشمند خاموش یا روشن کنید یا زمان خاموش یا روشن کردن آن‌ها را مشخص کنید.

در ضمن برخی از کولرهای گازی دارای قابلیت Self Clean یا خود تمیزکنندگی هستند که باعث می‌شود ذرات گرد و باد و رطوبت باقی‌مانده در داخل پنل کولر برطرف و عملکرد و راندمان کولر حفظ شود و کولر همیشه هوایی سالم و عاری از هرگونه آلودگی به محیط منتقل کند. در ضمن به دلیل اینکه این قابلیت رطوبت داخل پنل کولر را از بین می‌برد، به حفظ عمر مفید قطعات داخل آن نیز کمک می‌کند. در برخی کولرها هم حالتی تحت عنوان حالت شب یا Night Mode وجود دارد که با فعال شدن آن صدای کولر کمتر و آرامش شما حفظ می‌شود.

• قدرت پرتاب باد بیشتر نسبت به کولرهای آبی: این کولرها می‌توانند در مقایسه با کولرهای آبی باد را تا مسافت بیشتری و در جهات مختلف پرتاب و هدایت کنند.
• جلوگیری از شرجی شدن هوا: کولرهای گازی برخلاف کولرهای گازی با جذب رطوبت هوا مانع شرجی شدن هوای داخل ساختمان می‌شوند. شرجی شدن هوای داخل ساختمان آزاردهنده است و تنفس را کمی دشوار می کند و باعث می‌شود بدن و لباس افراد کمی مرطوب و خیس شود که اصلاً خوشایند نیست.
• قابل‌استفاده بودن کولر برای سرمایش و گرمایش: اکثر کولرهای گازی دارای دو حالت سرمایش و گرمایش هستند و علاوه بر برخورداری از عملکرد خوب در سرمایش هوا می‌تواند گرمای مطبوعی نیز ایجاد کنند.

معایب

• قیمت بالاتر نسبت به کولرهای آبی: قیمت کولرهای گازی در حدود ۴ یا ۵ برابر کولرهای آبی مشابه هستند.
• مصرف برق بسیار بیشتر برخی از کولرهای گازی نسبت به کولرهای آبی: اگرچه نمی‌توان یک میزان مصرف کلی برای کولرهای گازی و کولرهای آبی مشخص کرد و عوامل زیادی می‌توانند میزان مصرف برق این دو کولر را تحت تأثیر قرار دهند؛ اما در کل مصرف کولرهای گازی قدیمی و بدون اینورتر، حدود ۷ برابر کولرهای آبی است.

کولرهای گازی اینورتر مصرف بسیار کمتری نسبت به کولرهای گازی قدیمی دارند. طراحی کمپرسور کولرهای گازی قدیمی به گونه‌ای است که هنگامی که دمای محیط به دمای مشخص‌شده رسید، خاموش و پس از آن افزایش دما، دوباره روشن می‌شود. زمانی‌که کمپرسور پس از خاموش شدن دوباره روشن می‌شود، در لحظه استارت و آغاز به کار مصرف برق به‌شدت بالایی دارد و همین موضوع باعث افزایش سرسام‌آور مصرف برق کولر می‌شود؛ اما کمپرسور کولرهای گازی اینورتر طراحی متفاوتی دارد و پس از رسیدن دمای محیط به دمای تنظیم‌شده، خاموش نمی‌شود؛ بلکه تنها میزان دور آن کمتر می‌شود. به همین دلیل مصرف برق کمتری نسبت به کمپرسور کولرهای گازی معمولی دارد.

البته کولرهای گازی اینورتر قیمت بسیار بیشتری نسبت به کولرهای گازی معمولی دارند و مصرف کمتر آن‌ها نسبت به کولرهای گازی معمولی به‌اندازه تبلیغات بیان‌شده در مورد آن‌ها نیست؛ شرکت‌های سازنده این کولرها مدعی هستند که مصرف برق کولرهای اینورتر نسبت به کولرهای گازی معمولی در حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد کمتر است؛ اما مصرف برق آن‌ها در عمل تنها ۲۰ تا ۲۵ درصد کمتر از کولرهای معمولی است. در ضمن خنک‌کنندگی این کولرها به‌اندازه کولرهای معمولی نیست و احتمال خرابی آن‌ها نیز بیشتر است و در صورت خراب شدن طبیعتا هزینه تعمیر آن‌ها نسبت به کولرهای گازی معمولی بیشتر است.

• امکان‌پذیر نبودن استفاده از کولرهای گازی برای فضاهای مجزا: کولرهای گازی برخلاف کولرهای آبی تنها می‌توانند برای یک سالن یا اتاق استفاده شوند؛ البته برخی از کولرهای گازی همراه با دو یا سه پل عرضه می‌شوند؛ البته طبیعتاً توان سرمایشی این نوع از کولرهای گازی بین پنل‌های مختلف تقسیم می‌شود و ممکن است این موضوع باعث افت عملکرد کولر شود. در ضمن این کولرها نسبت به کولرهای گازی تک پنل گران‌قیمت‌تر هستند.
• بیشتر بودن هزینه تعمیر و نگهداری در مقایسه با کولرهای آبی: در کولرهای گازی از قطعات گران‌قیمت‌تری استفاده می‌شود و در صورت خراب شدن آن، هزینه تعمیر آن نسبت به کولر آبی بسیار بیشتر است (مخصوصاً در صورت خراب شدن کمپرسور). گاز خنک‌کننده کولر هم گاز گران‌قیمتی است و هر چند سال یک‌بار باید به کولر تزریق شود تا عملکرد سرمایشی آن حفظ شود.
• خشک شدن پوست: اگرچه جذب رطوبت هوا توسط کولرهای گازی مانع شرجی و مرطوب شدن هوا می‌شود؛ اما از سوی دیگر هوای سرد و خشک باعث کاهش رطوبت پوست و خشک شدن آن و همچنین خشک و شکننده شدن موهای افراد می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌کنیم در صورت استفاده از کولر گازی از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا نیز استفاده کنید و مستقیماً مقابل خروجی هوای پنل قرار نگیرید تا جریان هوای سرد و خشک باعث خشکی پوست، خشکی مو و شکننده شدن آن و ایجاد سردرد و احساس خستگی در شما نشود.
• مضر بودن گاز مبرد کولر گازی برای محیط‌زیست: انتشار گاز CFC R22 (گاز مبرد مورداستفاده در کولرهای گازی قدیمی) در هوا برای سلامت هوا کره و لایه اوزون به‌شدت مضر است؛ البته استفاده از گاز CFC R22 منسوخ شده است و در کولرهای گازی جدید از گاز R410 استفاده می‌شود که آسیب کمتری به محیط‌زیست وارد می‌کند.
• دشوار بودن نصب و سرویس‌کاری: برای نصب کولر گازی باید از تجهیزات خاصی استفاده کرد و سرویس‌کار متخصص باید آن را نصب و راه‌اندازی کند. در ضمن برای سرویس‌کاری کولر گازی مثل شستشوی کولر، بررسی وجود نشتی یا عدم نشتی در سیستم انتقال گاز یا شارژ گاز کولر نیز باید از تجهیزات خاص استفاده شود و سرویس‌کار مهارت لازم را داشته باشد. هزینه نصب و راه‌اندازی و سرویس‌کاری کولرهای گازی نیز نسبتاً بالا و قابل‌توجه است. درصورت عدم برخورداری از مهارت و تجهیزات لازم برای نصب کولر ممکن است لوله‌های مسی عرضه‌شده همراه با کولر آسیب ببیند (مثلا زیاد خم شود) و مجبور شوید آن‌ها را با قیمت بالایی دوباره تهیه کنید.

مزایا و معایب کولر آبی

کولرهای آبی برخلاف تصور عموم مردم مزایای زیادی دارند و برای برخی از مناطق کاملاً مناسب هستند؛ اما معایب آن‌ها نیز قابل‌چشم‌پوشی نیست.

مزایا

• قیمت مناسب‌تر و مصرف برق بسیار کمتر نسبت به کولرهای گازی: چنانچه موتور کولر آبی را در حالت سرعت آهسته قرار دهید، مصرف برق آن به میزان زیادی کاهش می‌یابد
• خشک نکردن هوا:در صورت استفاده از کولر آبی هوای ساختمان همیشه مرطوب باقی می‌ماند
• امکان استفاده برای سرمایش چند فضای مختلف با کانال‌کشی
• ساده‌تر بودن نصب و راه‌اندازی آن در مقایسه با کولرهای گازی
• ساده‌تر بودن سرویس‌کاری آن در مقایسه با سرویس‌های کولرهای گازی: سرویس‌کاری کولر آبی نیازمند تخصص خاصی نیست و تنها کافی است هر سال پوشال‌های آن را تعویض کنید و موتور آن را کمی روغن‌کاری کنید تا برای استفاده آماده شود

معایب

• عملکرد ضعیف‌تر در خنک کردن هوا نسبت به کولرهای گازی: کولرهای آبی در برخی از مناطق اصلا به‌اندازه کولرهای گازی هوا را خنک نمی‌کند و در صورت افزایش بیش از حد دمای اتاق و یا کمبود آب نمی‌تواند فضا را به‌اندازه کافی خنک کند؛ البته کولرهای آبی سلولزی در خنک کردن هوا عملکرد بهتری دارد.
• آلوده شدن هوا و کاهش کیفیت آن در صورت استفاده از کولرهای آبی: در صورت استفاده از کولرهای آبی ذرات گردوغبار، بوی بد، گازهای سمی آلاینده مثل دی‌اکسیدکربن خارج‌شده از خودروها و ذرات بیماری‌زا به‌راحتی به فضای خانه منتقل می‌شوند.

همچنین در صورت استفاده نکردن از روکش کولر، در هنگام راه‌اندازی کولر در ابتدای فصل گرما گردوخاک زیادی وارد فضای خانه می‌شود. لازم به ذکر است که پوشال‌های کولرهای آبی به دلیل مرطوب بودن به‌مرور زمان به محل تجمع قارچ‌ها و باکتری‌ها و سایر ذرات بیماری‌زا می‌شود و انتقال این ذرات به هوای در حال جریان و معلق شدن آن‌ها در هوا می‌تواند منجر به ایجاد بیماری‌های تنفسی آلرژی‌های شدید شود.

بنابراین در صورت استفاده از کولرهای آبی توصیه می‌کنیم حتماً از یک دستگاه تصفیه هوای مدرن، کارآمد و قدرتمند برای تصفیه هوای داخل ساختمان استفاده کنید؛ البته کولرهای سلولزی به دلیل برخورداری از پدهای سلولزی با قابلیت جذب ذرات گردوغبار و ذرات بیماری‌زا به‌میزان قابل‌توجه، کمتر باعث آلودگی هوای ساختمان می‌شوند.

• شرجی شدن هوا در صورت استفاده طولانی‌مدت از کولر
• لزوم سرویس‌کاری سالانه کولر: کولرهای آبی باید هر سال سرویس‌کاری و روغن‌کاری شوند و بهتر است پوشال‌های آن‌ها نیز هر سال تعویض و از پوشال‌های نو استفاده شود.
• سروصدای زیاد: کولرهای آبی دارای مکانیسم کاملاً قدیمی هستند و در حین فعالیت سروصدای آن‌ها به میزان قابل‌توجهی از کولرهای گازی بیشتر است؛ البته می‌توان با استفاده از کولرهای مجهز به الکتروموتورهای بدون تسمه و فن‌های سانتریفیوژی که دارای صدای کمتری نسبت به کولرهای معمولی هستند، این مشکل را تا حدودی برطرف کرد.
• عدم برخورداری از فناوری‌های به‌روز: کولرهای آبی قدیمی وسایل کاملاً ساده‌ای هستند تنظیم دمای دلخواه در هنگام استفاده از آن‌ها امکان‌پذیر نیست؛ البته برخی از کولرهای آبی نسل جدید دارای برد کنترل هوشمند جهت تنظیم دما و همچنین امکان‌پذیر شدن استفاده از تایمر برای خاموش روشن شدن کولر هستند.
• مصرف آب زیاد: کولرهای آبی بسته به توان خود در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد در هر ساعت بین ۲۴ تا ۴۵ لیتر آب مصرف می‌کنند؛ طبیعتاً با افزایش دما مصرف آب کولرها هم بیشتر می‌شود. البته می‌توان با روش‌هایی مثل قرار دادن کولر در سایه یا زیر سایه‌بان، جرم‌گیری شلنگ آب‌رسانی، تعویض به‌موقع پوشال‌ها، انجام سرویس‌های سالانه در آغاز فصل گرما، تنظیم شناور کولر، تنظیم سیستم آب‌رسانی و توزیع آب و تمیز کردن توری پمپ آب، بازدید دوره‌ای مرتب و مشخص از محل اتصال دهانه کولر به کانال و خرید کولرهای هوشمند دارای قابلیت تنظیم دما و تایمر، می‌توان مصرف آب این کولرها تا حدود قابل‌توجهی کاهش داد.

درضمن با خرید کولرهای آبی هوشمند می توان از ایجاد مشکلات احتمالی مرتبط با به هم خوردن تنظیم سطح نیز جلوگیری کرد؛ زیرا کنترل سطح آب در داخل کولرهای هوشمند نیز به‌صورت کاملاً هوشمند و با صدور فرمان از سوی برد کنترل به شیر برقی ورودی برای قطع و وصل شدن شیر انجام می‌شود و چنین فرآیندی باعث می‌شود سطح آب در محفظه کولر همیشه در میزان مناسبی قرار داشته باشد.

بهره‌مندی از چنین روشی از ایجاد مشکلات ناشی از تغییر سطح آب محفظه کولر مثل سوختن پمپ آب کولر یا به هم خوردن تنظیم شناور کولر که مختل شدن عملکرد کولر و درست خنک نشدن هوا و خروج آب از کولر را به دنبال دارد، نیز جلوگیری می‌کند.

• خروج آب از کولر به دلیل مواردی همچون تنظیم نبودن شناور کولر یا رسوب گرفتن شیر سرریز آب کولر یا سوراخ شدن سینی کف کولر که می‌تواند باعث هدرروی آب و آسیب دیدن محیط اطراف شود؛

از کولرهای آبی در چه مناطقی استفاده می‌شود؟

کولرهای آبی برای مناطقی که رطوبت آن‌ها کمتر از ۲۰ درصد و حداکثر دمای آن‌ها در تابستان ۴۳ درجه سانتی‌گراد است، گزینه کاملاً مناسبی هستند و استفاده از آن‌ها در چنین مناطقی نه‌تنها باعث کاهش مصرف برق می‌شود، بلکه از خشک شدن هوا نیز جلوگیری می‌کند

از میان شهرها و استان‌هایی که کولرهای آبی بهترین گزینه برای سرمایش در آن‌ها محسوب می‌شود، می‌توان به شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، کاشان، کرمان، کرمانشاه، شیراز، قم، سمنان، قزوین و شهرهای استان خراسان و سیستان و بلوچستان و قسمت‌هایی از استان گلستان اشاره کرد.

در چنین شهرهایی با استفاده از کولر آبی می‌توان دمای محیط را ۱۰ تا ۱۲ درجه کاهش داد و درعین‌حال بیش از ۳۰ درصد در مصرف برق صرفه‌جویی کرد. توصیه می‌کنیم درصورتی‌که دمای محل زندگی شما در تابستان به بیش از ۳۹ درجه می‌رسد و رطوبت پایینی هم دارد، از کولر آبی سلولزی استفاده کنید.

البته کولر آبی برای مناطق دارای هوای مرطوب و شرجی مانند بسیاری از شهرهای شمالی و مناطق جنوبی ایران اصلاً مناسب نیست و در این مناطق حتماً باید از کولر گازی استفاده شود.

سخن پایانی

کولر آبی و گازی هر کدام مزایا و معایب خود را دارند و برای مناطق خاصی مناسب هستند؛ اما در کل کولرهای آبی چه از لحاظ قیمت و چه از لحاظ مصرف انرژی، مقرون به‌صرفه‌تر هستند و برای اکثر نقاط ایران گزینه مناسب‌تری هستند؛ اما در مقابل در صورت استفاده از کولر گازی هوای سالم‌تر و پاک‌تری تنفس خواهید کرد و کمتر در معرض خطر ابتلا به به بیماری‌های تنفسی یا آلرژی‌های شدید هستند.