هم ‌نگرانم، هم امیدوار/هر خونی ریخته شود متعلق به این ملت و خسارت‌بار است

«هم نگرانم و هم امیدوار»؛ این عبارات را شاید بتوان جان‌مایه اظهاراتی دانست که یادگار امام(ره) در خصوص رخدادهای اخیر مطرح می‌کنند. اظهاراتی که در آن هم نسبت به برخورد با جوانان معترض و حوادث سیستان‌وبلوچستان و هم نسبت به حمله تروریستی به حرم شاهچراغ (ع) ابراز نگرانی می‌شود؛ بر اساس این مدل فکری، هر قطره خون به زمین ریخته‌شده ایرانیان چه مامور دولتی و نیروی انتظامی باشد و چه جوان معترض خسارت می‌آفریند.

روزنامه اعتماد: زمانی که صحبت به رخدادهای اعتراضی اخیر کشورمان می‌رسد، سید حسن خمینی می‌گوید: «در شرایط تلخ و حساس ۵۰ روز اخیر هم که شاهد اعتراضات و اتفاقات ناگواری در سطح کشور بوده‌ایم، باز هم باید به این نگاه توجه کنیم که چاره‌ای جز حاکم کردن عقلانیت و در پیش گرفتن رویکردهای «راه‌حل‌محور» نداریم.  در جا زدن در تلخی‌ها؛ هرچقدر هم آن تلخی‌ها عمیق و تکان‌دهنده باشند؛ دردی را درمان نمی‌کنند و در این میان رسانه‌ها وظیفه بسیار خطیری را بر عهده دارند.»  یادگار امام(ره) همچنین از شیوه مطلوب حکمرانی نیز سخن می‌گوید و دموکراسی اکثریت‌محور را معقول‌ترین شیوه برای تدبیر امور مردم معرفی می‌کند. شیوه‌ای که معتقد است، هرچند ممکن است منجر به دریافت حقیقت مطلق نشود اما از آنجا که با همراهی اکثریت همراه است، عاقلانه‌ترین راهبرد است.

یادگار امام خمینی افزود: مکانیزم عمل حکومت باید عقلایی باشد. یعنی اینکه شما وقتی می‌گویید مردم باید انتخاب کنند، معنایش این است که عاقلانه‌ترین طریقی که ما می‌توانیم بگوییم راهی است که مردم انتخاب کنند. در واقع مشروعیت دموکراسی از «رای مردم» نیست، بلکه از «عقل» است. مشروط بودن حاکمیت مبتنی بر سازوکار دموکراتیک از مردم است. اما اصل نظام دموکراتیک، یک نظام عقلانی است.

وی سپس با طرح این سوال که «ما چرا سراغ دموکراسی می‌رویم؟!» گفت: چون عقلانیت به ما این را می‌گوید. ضمن اینکه کم‌هزینه‌تر است؛ بشریت هم به این نتیجه رسیده است که این مسیر در درازمدت بیشتر جواب می‌دهد.   یادگار امام ادامه داد: اگر کسانی هستند که نمی‌گذارند بخشی از جامعه وارد این رقابت ساده سالم در انتخابات بشوند، کارشان به دور از عقلانیت است و روش دیگری را جایگزین دموکراسی و حاکمیت اکثریت مردم کرده‌اند. در این صورت فواید دموکراسی که همان هزینه‌های کمتر است، به دست نمی‌آید. با فرصت ندادن به بخش‌هایی از جامعه در انتخابات‌ها، حذف‌شدگان نمی‌توانند خرد خودشان را در جامعه نشان دهند و جامعه از آن محروم می‌شود. یادگار امام (ره) در بخشی دیگر از سخنان خود درباره سوال یکی از حاضران که معتقد بود «کنشگران اصلاحگرا در این ساختار به بن‌بست رسیده‌اند»، گفت: اگر به بن‌بست هم برسیم باز دوباره راهی غیر از حرکت دموکراتیک نداریم. ممکن است کسی انتظار داشته باشد که با یک حرکت اجتماعی، همه‌چیز عوض شود. این‌طور نیست. اما واقعا همین دولت‌های مختلف که تاکنون آمدند، یکسان بوده‌اند؟

یادگار امام در گفت‌وگو با تحریریه ایران فردا یادآور شد: در دهه‌های قبل، در یک شهر شاید صرفا یک سینما وجود داشت، اما الان دیگر همه‌چیز، از سبک زندگی‌ها تا نوع پوشش‌ها تغییر یافته و الگوهای اجتماعی تغییر کرده‌اند و شاهد ظهور اینفلوئنسرها و سلبریتی‌ها هستیم. این در حالی است که قبلا الگوی یک جامعه‌ای فقط اساتید دانشگاهش، علمایش، حکام و… بودند. الان الگوی جوانان شما هیچ‌کدام از اینها نیستند. چرا؟ به خاطر اینکه اصلا یک بخش دیگری در حال فعالیت است. این تغییرات منحصر به ایران هم نیست، جهان عوض شده است، اما اینکه ما بگوییم در یک مسیری هستیم که دیگر هیچ کاری نمی‌شود کرد، این را قبول ندارم؛ این را هم بگویم که اینکه گفته شود تمام کارهایی که در گذشته اتفاق افتاده است، بی‌خاصیت بوده نیز درست نیست. سیدحسن خمینی درباره وضعیت روزنامه‌ها در حال حاضر گفت: روزنامه‌ها قبلا روزنامه دیروز بودند؛ البته غیر از یک‌سری از آنها که روزنامه فردا هستند و مانند بولتنی هستند که آدم آن را می‌خواند که بداند فردا چه اتفاقی قرار است بیفتد! وی ادامه داد: در حال حاضر، روزنامه‌ها باید روزنامه امروز شوند. خیلی هم کار سختی است. چون کار کاغذی زمانبر است. به خاطر همین هم دچار افت شده‌اند. روزنامه‌ها باید به سمت تولید «بسته خبری و تحلیلی» بروند. بسته‌ای که کسی آن را مجانی جای دیگری عرضه نکند و مردم حاضر شوند بابت آن پول بدهند. این کار سختی است. الان هم هنوز این مجله‌های ادبی که مثلا مثل ماهنامه و دو ماهنامه منتشر می‌شوند، فروش خوبی دارند. چون یک کار تولیدی می‌کنند که شما آن را در جای دیگری پیدا نمی‌کنید ولی خبر را شما همه جا پیدا می‌کنید. لذا روزنامه باید خود را از صرف پرداختن به خبر جدا کند؛ باید تحلیل خبر کند و زاویه نگاه خاصی را انتخاب کند.

هم نگرانم، هم امیدوار
یادگار امام در ادامه سخنان خود با اشاره به برخی پرسش‌های حضار در خصوص سخنانش گفت: فرض را بر این بگذاریم که در یک انتخابات بسیار آزاد، همین تفکری که شما الان از آن بدتان می‌آید، ۸۰ درصد رای آورد، آن وقت هم ناامید نشو. آن وقت هم چه باید بکنید؟ برو تلاش کن که بخشی از جامعه را راضی کنی. او در پاسخ به این سوال که «آیا بیشتر نگران هستید یا امیدوار؟» گفت: هم نگرانم و هم امیدوار. امیدم بیشتر است. کلا آدم خوشبینی هستیم. هم آن کسی که نیمه پر لیوان و هم آنی که نصفه خالی را می‌بیند، هر دو واقع‌بین هستند. منتها یکی با دیده امید می‌بیند، آن دیگری با دید یأس. بالاخره باید تلاش کرد.

وی در ادامه، در خصوص وقایع اخیر در کشور گفت: در شرایط تلخ و حساس ۵۰ روز اخیر هم که شاهد اعتراضات و اتفاقات ناگواری در سطح کشور بوده‌ایم، باز هم باید به این نگاه توجه کنیم که چاره‌ای جز حاکم کردن عقلانیت و در پیش گرفتن رویکردهای «راه‌حل‌محور» نداریم. در جا زدن در تلخی‌ها؛ هرچقدر هم آن تلخی‌ها عمیق و تکان‌دهنده باشند؛ دردی را درمان نمی‌کنند و در این میان رسانه‌ها وظیفه بسیار خطیری را بر عهده دارند.
او گفت: چه از مردم عادی با هر مذهب و تفکر و چه از ماموران دولتی، هر خونی که ریخته شود، متعلق به این ملت بوده است و از دست رفتن هر کدام از آنها خسارت‌بار است. وی توصیه کرد: رسانه‌های داخلی نباید صرفا به انعکاس تلخی‌ها بپردازند و به تحریک احساسات و تشدید تقابل‌های اجتماعی مشغول شوند، بلکه باید به دنبال باز کردن افق روشن به روی مسوولان و مردم باشند و در این راستا با کمک نخبگان دلسوز راه‌های برون‌رفت از وضع کنونی را ارایه دهند. این راه‌حل‌ها باید مشفقانه و معطوف به آرام کردن فضای اجتماعی باشد. سید حسن خمینی یادآور شد: همان‌گونه که در بیانیه ۶‌بندی خویش گفتم، «گفت‌وگو» تنها راه برون‌رفت از بن‌بست‌های اجتماعی است. اگر رسانه‌های داخلی برخوردار از آزادی عمل باشند، مهم‌ترین مرجع برای تحقق این هدف هستند؛ ولو در ابتدای امر با مقاومت‌ها و بازخوردهای منفی مواجه شوند. اما باید مسیر گفت‌وگو را بدون ترسیدن از واکنش‌های اولیه گشود و آن را بسط داد.

گفت‌وگو به معنای تفهیم اتهام  به طرف مقابل نیست
سید حسن خمینی ادامه داد: درباره گفت‌وگو لازم است این نکته را هم اضافه کنم که گفت‌وگو نه تفهیم اتهام به طرف مقابل است و نه به قصد اقناع او انجام می‌پذیرد. در گفت‌وگویی که برای حل مشکلات کشور مطرح کردم، اصلا قصد نباید حتی کشف حقیقت باشد. بحث برای کشف حقیقت در جای خود کاملا درست است، ولی گفت‌وگو برای یافتن راه‌حلی است که همه ضمن حفظ عقاید خود به آن تن دهند و آن را مفید‌ترین راه بدانند. گفت‌وگو البته در سطح ملی در انتخابات سالم تجلی می‌یابد. یعنی همه حرف‌ها در آنجا زده می‌شود و مردم هم آن کسی را که می‌خواهند انتخاب می‌کنند.

وی با بیان اینکه در گفت‌وگو باید طرفین خود را هم‌سطح دیگری بدانند، ادامه داد: و صد البته هرگز نباید به مقدسات و محترمات طرف مقابل توهین کنند. و به خاطر همین هم خشونت پایان گفت‌وگو است. چرا که خشونت توهین عملی است. پس دشنام و توهین و خشونت و ستیزه‌جویی راه هر گونه گفت‌وگو را می‌بندد.

وی با هشدار نسبت به اینکه امروز بزرگ‌ترین مانع گفت‌وگوی واقعی و موثر در کشور، بسط خشونت است، گفت: خشونت بلای خانمان‌سوزی است که می‌تواند کشور را به بدترین شرایط متصور برساند و رسانه‌ها وظیفه دارند همگان را نسبت به این خطر هشدار دهند.

سید حسن خمینی با ابراز همدردی با تمام کسانی که در اعتراضات اخیر، حمله تروریستی به حرم شاهچراغ(ع) و حوادث سیستان‌وبلوچستان و… عزیزان‌شان را از دست دادند، تصریح کرد: چه از مردم عادی با هر مذهب و تفکر و چه از ماموران دولتی، هر خونی که ریخته شود، متعلق به این ملت بوده است و از دست رفتن هر کدام آنها خسارت‌بار است. خشونت کینه‌های عمیق می‌آفریند، باید جلوی این چرخه خطرناک را گرفت و تلاش کرد تا با ایجاد آرامش، فضا برای اصلاح زمینه‌های بروز اعتراضات و شنیدن سخن مردم فراهم شود که رسانه‌ها در این میان نقشی اساسی بر عهده دارند. البته وقتی از خشونت سخن می‌گوییم، صرفا خشونت فیزیکی مدنظر نیست و خشونت کلامی را هم شامل می‌شود. بدین معنا که همان‌گونه که صحنه‌های تلخ و بعضا فجیع در خیابان‌ها خطرناک است، خشم کلامی نیز ویرانگر تمام پیوندها و ارتباطات اجتماعی است. چه زبان به ناسزا و فحش گشودن و چه تهدید و خط و نشان کشیدن؛ جز تعمیق مشکلات و شکاف‌ها اثر دیگری ندارد.

سید حسن خمینی با بیان اینکه خشونت کینه‌های عمیق می‌آفریند، گفت: باید جلوی این چرخه خطرناک را گرفت و تلاش کرد تا با ایجاد آرامش، فضا برای اصلاح زمینه‌های بروز اعتراضات و شنیدن سخن مردم فراهم شود که رسانه‌ها در این میان نقشی اساسی بر عهده دارند. البته توطئه‌های دشمنان خارجی و سرمایه‌گذاری سازمان‌یافته و پیچیده آنها روی اعتراضات داخلی را نباید دست‌کم گرفت و همواره باید نسبت به آنها هوشیار بود و دیگران را نسبت به آنها توجه داد.

هم نگرانم و هم امیدوار. امیدم بیشتر است
روزنامه‌ها باید به سمت تولید «بسته خبری و تحلیلی» بروند
مشروعیت دموکراسی از «رای مردم» نیست، بلکه از «عقل» است
امروز بزرگ‌ترین مانع گفت‌وگوی واقعی و موثر در کشور، بسط خشونت است
شرایط تلخ و حساس ۵۰ روز اخیر هم که شاهد اعتراضات و اتفاقات ناگواری در سطح کشور بوده‌ایم، چاره‌ای جز حاکم کردن عقلانیت و در پیش گرفتن رویکردهای «راه حل محور» نداریم
چه از مردم عادی با هر مذهب و تفکر و چه از مأموران دولتی، هر خونی که ریخته شود، متعلق به این ملت بوده است و از دست رفتن هر کدام آنها خسارت بار است
اگر کسانی هستند که نمی‌گذارند بخشی از جامعه وارد این رقابت ساده سالم در انتخابات بشوند، کارشان به دور از عقلانیت  است
این که گفته شود تمام کارهایی که در گذشته اتفاق افتاده است، بی‌خاصیت بوده نیز درست نیست
امروز همه چیز، از سبک زندگی‌ها تا نوع پوشش‌ها تغییر یافته و الگوهای اجتماعی تغییر کرده‌اند و شاهد ظهور اینفلوئنسرها و سلبریتی‌ها هستیم