به گزارش  ایرنا ، برخی از مسائل وجودی عینی و واقعی در جامعه دارند اما به دلیل عدم فرهنگ سازی مساعد و مناسب، حتی بیان انتزاعی آنان نیز مطلوب نیست. در نتیجه ناگفته می‌مانند و این ناگفته ماندن بزرگترین خطای اجتماعی است و می‌تواند باعث آسیب‌های متعدد گردد.

پرده اول

برای جامعه سنتی و مذهبی ایرانی برخی از مسائل به لحاظ عرفی تابو محسوب می‌شوند. تابوها موضوعاتی هستند (رفتارها، گفتارها یا امور اجتماعی) که وجدان جمعی جامعه (درست یا غلط) تمایلی به صحبت درباره آنها ندارد. البته تعریف یک پدیده به عنوان تابو ربط مستقیمی به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی آن جامعه دارد؛ بدین نحو سوژه‌ای که ممکن است در یک جامعه تابو تلقی شود در جامعه‌ای دیگر می‌تواند موضوعی عادی باشد. چنانچه روابط مختلط و همخانه شدن دو فرد با جنسیت متفاوت خارج از رابطه رسمی و قانونی که در سایر جوامع آزاد است، در جامعه ایرانی نوعی تابو و البته تخطی از قانون محسوب می‌شود. برخی از تابوها لزوماً نه مفید که نیاز به شکسته شده دارند؛ مصداق این مساله تابوی صحبت درباره تابوهاست. و این بدان معنا است که علاوه بر مذموم بودن یک عمل (زندگی دو جنس مخالف بدون ثبت رسمی) صحبت از آن نیز مذموم است. این مساله البته از مسائلی است که نیاز است شکسته شود تا بتوانیم راجع به مشکلات و پیامدهای برخی از مسائل صحبت کرده و برای آنان با استفاده از دانش صاحبنظران چاره اندیشی کنیم.

تابوی زندگی بدون ازدواج دو جنس مخالف به رغم واقعی بودن، به دلیل تابو بودن صحبت از آن تا همین اواخر محلی از اعراب و امکانی برای بیان شدن نداشت؛ در نتیجه مشکلات و سواستفاده ها و آسیب‌های اجتماعی متأثر از آن نیز امکانی برای به چالش کشیده شدن پیدا نمی‌کرد؛ تا اینکه در یک دهه گذشته به لطف تلاش‌ها و نگرانی‌های جامعه شناسان و روانشناسان و صاحبنظران، تابوی صحبت در این مورد شکسته شد و تحت عنوان «ازدواج سفید» (عنوانی که به دلیل در بر داشتن واژه ازدواج در آن شاید کمتر وجدان عمومی را آزرده می‌کرد) کوشش شد تا در این باره صحبت شده و مشکلات آن بر شمرده شوند.

پرده دوم

جدیداً آگهی‌هایی در سایت‌های مختلفی که کارشان اعلان عرضه و تقاضا برای محصولات مختلف (لوازم زندگی، املاک استیجاری و …) است درج شده است که در نهان آن خبر از تقاضا برای همخانه شدن با جنس مخالف را دارند. آگهی‌هایی که طیف متعددی را به لحاظ فرم و محتوا دارند؛ و از درخواست پول پیش و اجاره و داشتن ماشین شخصی همخانه آینده شأن تا صرفاً جنسیت مخالف او در آنها ذکر شده است.

هر چند که در گذشته نیز عده ای بدلایلی چون عدم توان پرداخت اجاره لاجرم به دنبال همخانه بودند و بنوعی نیز این مساله خصوصاً در میان قشر دانشجو پذیرفته شده بود، اما برخی با سوء استفاده از این شکل پذیرفته شده، با انتشار این گونه آگهی ها در نهان اهداف دیگری را دنبال می کنند.

پس از آگاهی جامعه از ازدواج سفید و ماهیت آن، نظریات متخصصانی که در این حوزه به اعمال نظر پرداختند طرح شد؛ امروز به نظر می‌رسد که شیوه‌ای جدید و شاید با عواقبی خطرناک‌تر نسبت به ازدواج سفید در جامعه در حال وقوع استپس از آگاهی جامعه از ازدواج سفید و ماهیت آن، نظریات متخصصانی که در این حوزه به اعمال نظر پرداختند طرح شد؛ امروز به نظر می‌رسد که شیوه‌ای جدید و شاید با عواقبی خطرناک‌تر نسبت به ازدواج سفید در جامعه در حال وقوع است. این بار پیوند غیررسمی هم در میان نیست. آنچه در میان است شاید تنها یک ضرورت اقتصادی موقت است برای گذران زندگی و بقول یکی از نویسندگان: سقفی برای دو نفر تا اطلاع ثانوی و شاید خواستگاری سفید.

برخلاف ازدواج سفید، در شیوه جدیدی که شکل گرفته و در حال حاضر به آسانی در آگهی‌های همخانه شدن در فضای مجازی در حال تکثیر و توزیع است، دیگر لزوماً مشخص نیست که افراد دقیقاً چه نیاتی را دنبال می‌کنند؛ مسأله‌ای که در فقدان نهادهای نظارتی و قانون گذار، می‌تواند به شدت تخریبگر و به لحاظ اجتماعی آسیب زا باشد.

پرده سوم

پژوهشگر ایرنا برای بررسی چند نمونه از آگهی‌هایی که درخواست همخانه خانم داشتند با آنان تماس گرفت و پس از کسب اطمینان از جنسیت آنان (همگی مرد بودند) از شرایطشان برای خانمی که می‌خواستند با آنان همخانه شوند پرسید. متن این گفت وگوها در ادامه آمده است:

مورد اول

بعد از چند بار الو گفتن، مردی که به نظر می‌رسد می‌خواهد از جنسیت تماش گیرنده اطمینان پیدا کند، پاسخ می‌دهد:

پژوهشگر ایرنا: راجع به آگهی شما خواستم بپرسم.

مرد: بله یک خانم می‌خواهم که هم خانه شود که خودش شاغل باشد و اجاره را بدهد.

پژوهشگر ایرنا: شما چند ساله هستید و کارتون چیه؟

مرد: من ۳۳ سالمه و کاری ندارم.

پژوهشگر ایرنا: در آگهی گفته بودید دنبال خانمی زیر سال هستید متأسفانه من ۴۰ ساله هستم.

مرد: شما شاغل هستید؟

پژوهشگر ایرنا: بله

مرد: مشکلی نداره. می تونیم قرار بگذاریم و راجبش صحبت کنیم.

مورد دوم

پژوهشگر ایرنا: سلام. راجع به آگهی تون تماس گرفتم.

مرد: سلام. بله یک خانم می‌خواهم که ماهی ۱ میلیون پول پیش و ۱۰۰ هزار تومان اجاره دهد. شما مشکلی ندارید؟

پژوهشگر ایرنا: از چه بابت؟

مرد: از بابت اجاره.

پژوهشگر ایرنا: شما چه کاره هستید؟ تهرانی هستید؟

مرد: من کارم مبل فروشیه. اصالتاً… هستیم اما خیلی سال است که در تهران زندگی می‌کنیم و خانه و کارم همین جاست. خانه‌ام در بهارستان است. شما چند ساله هستید؟

پژوهشگر ایرنا :۳۰ سال و شما؟

مرد :۲۹ سال.

پژوهشگر ایرنا: بعداً با شما تماس می‌گیرم.

مورد سوم

پژوهشگر ایرنا: در مورد آگهی شما تماس گرفتم. خواستم بدانم همخانه شما همانطور که ذکر کرده‌اید، حتماً باید دانشجو باشد؟

مرد: شما دانشجو نیستید؟

پژوهشگر ایرنا: خیر.

مرد: کارتان چیست؟

پژوهشگر ایرنا: کار ندارم.

مرد: خب پس می‌خواهید چه کار کنید؟ چه کاری می‌خواهید انجام بدهید؟

پژوهشگر ایرنا: مگر برای شما فرقی می‌کند؟

مرد: نه. (بعد از مکثی کوتاه) بله! شاید بتوانم کاری برای شما انجام بدهم. بالاخره باید بدانم می‌خواهم با چه کسی زندگی کنم.

پژوهشگر ایرنا: کار شما چیه؟

مرد: کار من آزاده. بچه‌هایم در…. هستند و من شاید هفته‌ای یک بار در ماه به تهران بیایم.

پژوهشگر ایرنا: شما بچه دارید؟ متولد چه سالی هستید؟

مرد. بله زن و بچه ام در شیراز هستند. متولد ۶۱ هستم.

پژوهشگر ایرنا: پول پیش و اجاره‌ای برای همخانه مدنظرتان هست؟

مرد: خیر فقط می‌خواهم یک خانم محترم، باشخصیت و با آبرو باشد.

پرده آخر

ذکر چند نکته در اینجا لازم به نظر می‌رسد:

در این شیوه از تلاش برای رفتار خارج از عرف و قانون، نوعی شاخص سازی و تشخص انگاری برای این کار در نظر گرفته می‌شود؛ یعنی تلاش می‌شود تا یک رفتار نامشروع با یک پوشش عرفی و مشروع (آگهی دادن) ارائه شود تا جنبه ضد اخلاقی و ضد انسانی آن پوشانده شودتلاش می‌شود تا یک رفتار نامشروع با یک پوشش عرفی و مشروع (آگهی دادن) ارائه شود تا جنبه ضد اخلاقی و ضد انسانی آن پوشانده شود. به رغم این تلاش، این کار همچنان خلاف عرف، اخلاق و مهمتر از همه قانون است و نیاز داریم تا توجه نهادهایی که به صورت بالقوه متولی امر هستند، بالفعل شده و برخورد قانونی با این موضوع به افراد این پیام را برساند که کار و نیات رنگارنگ و سودجویانه ای که در سر دارند را نمی‌توانند و نباید در اینجا و بدین شکل دنبال کنند؛ قوه قضائیه، نیروی انتظامی و پلیس فتا از جمله سازمان‌هایی هستند که می‌توانند بیش از پیش به این ماجرا ورود کنند.

اگرچه نیروی انتظامی در این خصوص بارها خصوصاً به سایت های آگهی دهنده هشدار داده است چرا که این مساله نه تنها از نظر شرعی دارای اشکال است بلکه قانون نیز برای این نوع روابط تعریف مشخصی دارد و روابط نامشروع را منع کرده است.

زنان به دلیل اینکه مخاطب ۹۹ درصدی این آگهی‌ها هستند در، آن هم در غیاب نهادهای متولی و نظارتی، ممکن است آسیب‌هایی جدی را از این داستان دریافت کنند، چرا اگر به هر دلیل در چنین شرایطی ورود کنند، شرایطی برای اعتراض و اعلان عمومی ندارند. ضمن اینکه ندیده گرفته شدن این موضوع و تابو بودن مطرح شدن آن مانع اطلاع رسانی و آگاهی افراد نسبت به خطرات و مشکلات چنین مسائلی می‌شود.

با توجه به مشکلات امروز، مدرن شدن هر روزه‌ی زندگی و بالارفتن دانش عمومی و آگاهی‌های اجتماعی لازم است تا نسبت به سطحی‌ترین لایه تابوهای اجتماعی یعنی «صحبت کردن در باره تابوها»، هوشیار باشیم و با فراهم کردن فضایی برای گفتمان و هم اندیشی عمومی، برخی از مسائل را که سال‌ها به دلیل مزیت برخورداری از فضای خصوص و درونی (به دلیل ترس از آبرو و امثالهم) پنهان شده‌اند، به فضای بیرون بکشانیم.