کشف سفال‌های سه هزار ساله دوره بانش در مرودشت

به گزارش اول فارس، محمدتقی قلعه نویی گفت: ۲ ظرف سفالی مربوط به دوره عیلام قدیم (بانش) در حین جدول‌کشی در روستای گلمکان از توابع بخش درودزن شهرستان مرودشت کشف شد.

وی افزود: بر اساس گزارش رئیس شورای بخش درودزن شهرستان مرودشت و منابع محلی مبنی بر کشف ۲ شیء سفالی در حین جدول کشی در روستای گلمکان، موضوع در دستور کار پیگیری اداره میراث فرهنگی مرودشت قرار گرفت که پس از بررسی و انجام صورتجلسه، این سفال‌ها به پایگاه تخت جمشید منتقل شد.

قلعه نویی گفت: بر اساس بررسی کارشناسان، اشیای کشف شده مربوط به دوره عیلام قدیم (بانش) هستند.

وی ادامه داد: این اشیا شامل یک کاسه سفالی با نقوش هندسی به صورت مثلث بر روی لبه سفال با ارتفاع حدود ۱۰ سانتیمتر و یک دیگچه ساده بدون نقش و نگار با شاموت شن و ماسه قرمز رنگ، سفال نخودی مایل به نارنجی مربوط به دوره باستانی عیلام قدیم است که به احتمال فراوان در گذشته‌های دور، برای نگهداری ادویه و مایعات خاص مورد استفاده قرار می‌گرفت.

سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مرودشت گفت: شهرستان مرودشت با داشتن آثار باستانی و تاریخی فاخر در دل خود از دوره‌های مختلف به ویژه عیلامی، هخامنشی، ساسانی و دوره اسلامی، یکی از مهم‌ترین حوزه‌های فرهنگی و تاریخی در کشور به شمار می‌رود که مجموعه میراث جهانی تخت جمشید، نقش رستم، نقش رجب، تل باکون، میان رود، اشکفت گاوی و ده‌ها اثر شاخص فرهنگی دیگر در این شهرستان نشان از اهمیت و جایگاه مرودشت در عرصه‌های مختلف باستانی و تاریخی دارد.

دوره فرهنگی بانِش چه دوره ای است؟
بانش نام دوره ای دوره‌ای فرهنگی به موازات دورۀ فرهنگی عیلام آغازین، برگرفته از محوطه‌ای باستانی به همین نام در استان فارس. قدمت آن به حدود ۳۳۰۰ تا ۲۹۰۰پ‌م می‌رسد.

این دوره، معرّف دورۀ آغاز شهرنشینی در حوضۀ رود کُر در استان فارس است.

بر اساس دگرگونی سفال‌ها دورۀ فرهنگی بانش به سه مرحلۀ اصلی آغاز بانش، بانش جدید، و بانش قدیم تقسیم می‌شود. در دورۀ آغاز بانش و بانش جدید شمار جمعیت در منطقه کاهش می‌یابد، اما در پایان دوره ظاهراً در نتیجۀ تعاملات فرهنگی با خوزستان و مهاجرت مردمانی جدید، بر جمعیت منطقه افزوده شده و محوطۀ باستانی تَل مَلیان به یک شهر تبدیل می‌شود.

برخی از محققین از جمله سامنر سال­ها معتقد به توقفهای زیستی بین این دو دوره در فارس بوده­ اند. در سال­های اخیر میلر و سامنر اذعان دارند که جمعیت کمی بین این دو دوره در ملیان ساکن بوده است.

تل گپ کناره با دارا بودن توالی فرهنگ­های هزارۀ سوم فارس یعنی بانش، گذار از بانش به کفتری و کفتری قدیم می­تواند چشم ­انداز جدیدی در شناخت فرهنگ­ای این برهه بگشاید.